ча́ртар, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. У міжнародных марскіх, паветраных, сухапутных перавозках: дагавор на арэнду транспартнага сродку на вызначаны рэйс або тэрмін.

2. Самалёт або судна, арандаванае згодна з такім дагаворам.

|| прым. ча́ртарны, -ая, -ае.

Ч. рэйс.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парахо́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Судна, якое прыводзіцца ў рух паравым рухавіком, паравой турбінай. Папыхваючы дымком, да прыстані набліжаўся параход. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абарда́ж, ‑у, м.

Старадаўні спосаб марскога бою — счэпліванне свайго судна з варожым для рукапашнай схваткі.

•••

Браць (узяць) на абардаж гл. браць.

[Фр. abordage.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

затере́ть сов., в разн. знач. заце́рці, мног. пазаціра́ць;

затере́ть пятно́ заце́рці пля́му;

су́дно затёрло льда́ми су́дна заце́рла лёдам;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

па́рус, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.

Умацаваны на мачце вялікі кавалак моцнай тканіны, якая надзімаецца ветрам і прыводзіць у рух судна.

Ісці на ўсіх парусах.

Падняць парусы (паставіць і разгарнуць парусы на судне).

|| прым. па́русны, -ая, -ае.

П. спорт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

руль, -я́, мн. -і́, -ёў, м.

Прыстасаванне для кіравання рухам судна, самалёта, аўтамабіля.

Р. аўтамабіля.

Паветраны р. (у лятальнага апарата). Сядзець, стаяць за рулём.

Стаяць каля руля (таксама перан.: кіраваць; кніжн.).

|| прым. рулявы́, -а́я, -о́е.

Рулявое кола.

Рулявое кіраванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прадрэйфава́ць, ‑фую, ‑фуеш, ‑фуе; зак.

Спец.

1. Перамясціцца за ветрам або па цячэнні (пра судна, крыгі і пад.).

2. Дрэйфаваць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бушпры́т, ‑а, М ‑рыце, м.

Гарызантальны або нахільны брус, які выступае ўперад з носа судна і служыць для вынясення ўперад насавых парусоў.

[Гал. boeg — пярэдняя частка карабля і spriet — шост.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

быстрахо́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае вялікую хуткасць руху. Быстраходны камбайн. Быстраходнае судна. □ Гучна прагуў На заводзе гудок, Хлопец спыніў Быстраходны станок. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лія́ла, ‑а, н.

Спец.

1. Форма для адліўкі металу; зложніца.

2. Канал уздоўж борта судна ў ніжняй частцы трума для сцякання вады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)