Рабо́тнік ’рабочы, працаўнік’ (Гарэц., Шат., Стан.). Вытворнае ад работа (гл.), параўн. робо́тны ’працавіты, старанны’ (ТС). Не выключана запазычанне праз польск. robotnik ’наёмны працаўнік’ (Віткоўскі, Зб. Русэку, 247) з чэш. robotník ’тс’ (параўн. Басай, Сяткоўскі, SFPS, 14, 5). Гл. таксама Станкевіч, Зб. тв., 1, 32.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прети́ть несов.
1. уст. забараня́ць (што), перашкаджа́ць (чаму);
2. (кому, чему) быць агі́дным, га́дзіць (каго, што); адваро́чваць (каго, ад каго, ад чаго);
э́та рабо́та ему́ прети́т гэ́та рабо́та яму́ агі́дная;
мне прети́т безл. мне га́дка (агі́дна), мяне́ га́дзіць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зве́сціся сов.
1. (исчезнуть, выродиться) перевести́сь, вы́вестись;
звялі́ся ў ле́се ко́зы — перевели́сь (вы́велись) в лесу́ ко́зы;
2. (да чаго) (уменьшиться, ограничиться) свести́сь (к чему);
рабо́та звяла́ся да фарма́льных працэду́р — рабо́та свела́сь к форма́льным процеду́рам;
◊ з. на нішто́ — свести́сь (сойти́) на нет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
безадка́зны
I в разн. знач. безотве́тственный;
б. ўчы́нак — безотве́тственный посту́пок;
~ная асо́ба — безотве́тственная ли́чность
II безотка́зный;
~ная рабо́та мато́ра — безотка́зная рабо́та мото́ра
III
1. (покорный) безотве́тный; безотка́зный;
~ная істо́та — безотве́тное (безотка́зное) существо́;
2. (оставшийся без ответа) безотве́тный;
~нае пісьмо́ — безотве́тное письмо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паку́та ж. страда́ние ср., муче́ние ср., терза́ние ср., му́ка; мы́тарство ср., пы́тка;
боль ~ты — боль страда́ния;
душэ́ўныя ~ты — душе́вные страда́ния (муче́ния, терза́ния, му́ки);
гэ́та не рабо́та, а п. — э́то не рабо́та, а муче́ние (пы́тка);
◊ блука́нне па ~тах — хожде́ние по му́кам
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рабаця́га ’старанны, шчыры працаўнік’ (ТСБМ, Нас.; шальч., Сл. ПЗБ), робогця́га ’тс’ (ТС), рабацяќа ’працаўнік’ (Ян.), ст.-бел. (склонавыя формы) роботягу, роботягомъ (Сл. Скар.), роботяговъ, укр. роботя́га ’працавіты чалавек’. Утворана ад рабо́та (гл.) з экспр. суф. ‑аг‑а, параўн. Карскі (2–3, 34) адносна роботѧга (XVI ст., Скарына).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́мочь уст., обл.
1. (помощь) дапамо́га, -гі ж.;
2. (коллективная работа в помощь кому-л.) талака́, -кі́ ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аўра́л, ‑у, м.
1. Сумесная работа на марскім судне, у якой удзельнічае ўся каманда.
2. перан. Празмерна спешная работа ўсяго калектыву, выкліканая адсутнасцю планамернасці ў працы. Па вадзе, падкасаўшыся, бегалі хлапчукі і дзяўчаткі, будавалі земляныя «плаціны». Але вада рвала іх, і тады аб’яўляўся аўрал: крычалі, папракалі адзін аднаго, камандавалі. Шамякін. Для мар і спрэчак ночы не хапала, а ў дзверы грукаў раніцай прафорг. — Выходзь, навукі геніі, аўралам ад утылю ачысцім двор! Русецкі.
[Англ. over all — наверх усе.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыспе́шыцца, ‑шыцца; зак.
Разм. Паскорыцца, пайсці хутчэй. Работа прыспешылася. □ Тое, што Галіна Заранка наважыла пакінуць Варанец, прыспешылася вось чым: чэрвеньская раніца падняла на ногі да ўсходу сонца не толькі варанчан. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разагрэ́цца, ‑грэюся, ‑граешся, ‑граецца; зак.
Стаць цёплым, гарачым; нагрэцца. Жалеза разагрэлася. // Зноў стаць гарачым. Суп разагрэўся. // Разм. Адчуць цяпло ў сваім целе, сагрэцца. Разагрэліся хлопцы, на ўсё забылі. Кіпіць работа... Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)