◎ Наста́лак (пасталоў ’сякера для кляпання кос’ (драг., Жыв. сл., Клім.). Ад настиліць ’наварыць сталлю’ (Бяльк.), настилюваты ’пакрываць сталлю’ (драг., Жыв. сл.), настальваць ’наводзіць што-небудзь жалезнае сталлю’ (Нас.), да сталь (гл.); настиліць ’набіць’ (Бяльк.) узнікла на базе папярэдняга значэння, параўн. настиліць зубы ’ўдарыць па зубах’ (Грыг.), настиліваць ’перан. рабіць ударамі сіне-барвовыя знакі’: пакалываць, насталиць кому носъ, вочы (Нас.), з далейшым развіццём семантыкі параўн. насталіць нос ’паставіць у няёмкае становішча’, насталіць (каго-небудзь) ’падгаварыць, сагітаваць’ (Растарг.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перано́с, -су м., в разн. знач. перено́с; (грузов и т.п. — ещё) перено́ска ж.;
п. рэ́чаў — перено́с веще́й;
пра́вілы ~су слоў — пра́вила перено́са слов;
паста́віць знак ~су — поста́вить знак перено́са
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паме́ціць, ‑мечу, ‑меціш, ‑меціць; зак., каго-што.
Паставіць на чым‑, кім‑н. адметны знак, памету, метку. Памеціць бялізну. □ [Рыгор] зноў гартае кнігу, праглядае месцы, якія намеціў алоўкам. Арабей. // Абазначыць якім‑н. чынам. Перад тым, як упусціць [у сажалку] малькоў, вазілі іл, можа, з месяц, скідвалі яго ў ваду, і гэтыя месцы памецілі коллем. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павыстаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.
1. Выставіць што‑н. устаўленае ў многіх месцах, усюды. Павыстаўляць падвойныя рамы з вокнаў.
2. Падаўшы ўперад, высунуць, паставіць для агляду, карыстання і пад. усё, многае. Павыстаўляць рукі. Павыстаўляць экспанаты.
3. перан. Выгнаць, прагнаць адкуль‑н. усіх, многіх. Павыстаўляць няпрошаных гасцей за дзверы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастро́іць, ‑строю, ‑строіш, ‑строіць; зак., каго-што.
Паставіць у строй, расставіць у пэўным парадку. Пастроіць у калону. Пастроіць у шарэнгу. □ Лясніцкі пастроіў разведчыкаў і падзякаваў ім за паспяховае выкананне задання. Шамякін. Перад самым адыходам Мошкін пастроіў свой атрад. Кулакоўскі. На пероне пастроілі .. [зняволеных] чацвёркамі, акружылі з усіх бакоў жандарамі і павялі. Мядзёлка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апрабава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; зак., што.
1. Узяць на выпрабаванне, паставіць на (пад) выпрабаванне, перш чым пачаць карыстацца (якім‑н. механізмам). Апрабаваць трактар. // Правесці аналіз, вызначыць якасць, змест чаго‑н. Апрабаваць руду.
2. Даць апрабацыю, афіцыйна ўхваліць на аснове праверкі або шырокага абмеркавання.
3. Спец. Правесці апрабацыю (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маркірава́ць 1, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Спец. Паставіць (ставіць) кляймо, марку на якім‑н. тавары, вырабе. Маркіраваць пасуду. Маркіраваць мыла.
[Ад фр. marquer — адзначаць.]
маркірава́ць 2, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Спец. Правесці (праводзіць) маркёрам 2 разоркі або радкі для пасадкі ці пасеву чаго‑н. Маркіраваць поле для пасадкі памідораў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скампраметава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што.
Зняславіць каго‑н. чым‑н.; паставіць у няёмкае становішча. [Бародка:] — Званне настаўніка — святое званне... І калі запляміць яго, скампраметаваць — не будзе вам павагі ні ад вучняў, ні ад бацькоў. Шамякін. [Настаўніца:] — Ахвотна запішу адрасы і нават дам запіску. Спадзяюся, што ніхто мяне не скампраметце? Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
від¹, -у, М аб відзе, на віду́, м.
1. Тое, што адкрываецца перад вачамі, перспектыва, а таксама адлюстраванне яе.
В. на мора.
Альбом з відамі Каўказа.
2. Тое, што і выгляд (у 1 знач.).
Спалоханы в. твару.
Стрэльба страціла ўжо былы колер і в.
3. мн., перан. Меркаванні; намер.
Віды на ўраджай.
Віды на будучае.
◊
Паставіць на від каму — зрабіць папераджальную заўвагу, вымову.
|| прым. відавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Відавыя паштоўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адста́віць, -та́ўлю, -та́віш, -та́віць; -та́ўлены; зак.
1. што. Паставіць на новае месца, пераставіць.
А. крэсла ўбок.
2. што. Адвесці ўбок, выставіць.
А. нагу.
3. каго-што. Звольніць, зняць; вызваліць ад выканання якіх-н. абавязкаў; пазбавіць магчымасці займацца якой-н. справай (уст.).
А. ад выканання абавязкаў.
4. што і без дап. Адста́віць! Каманда, якая азначае адмену папярэдняй каманды або загад спыніць што-н.
А. размовы ў страі!
|| незак. адстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)