распу́хнуць, -ну, -неш, -не; распу́х. -хла; -ні; зак.
1. Моцна апухнуць; ацячы.
Нага распухла.
2. перан. Павялічыцца ў памерах (разм.).
Папка распухла ад папер.
|| незак. распуха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. распуха́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
расхіста́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
1. Пачаць моцна хістацца.
Маятнік расхістаўся.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць няўстойлівым ад хістання.
Слупок расхістаўся.
3. перан. Пахіснуцца, разладзіцца.
Дысцыпліна расхісталася.
|| незак. расхі́ствацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чара́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. (разм.).
1. Моцна стукнуць па чым-н.
Ч. па патыліцы.
2. Стрэліць кароткай чаргой з аўтаматычнай зброі.
Ч. з аўтамата.
3. Разануць чым-н. вострым.
Ч. нажом.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дуба́сіць, ‑башу, ‑басіш, ‑басіць; незак.
Разм.
1. каго. Моцна біць, лупцаваць. — Гэтыя раны яго не ад куль, ён не быў на вайне. Гэта яго за пакражы дубасілі. Чорны.
2. па чым, у што. Моцна стукаць, удараць. Дубасіць у дзверы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскіпе́цца, ‑плюся, ‑пішся, ‑піцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць моцна кіпець. Чайнік раскіпеўся. Вада раскіпелася.
2. перан. Разм. Моцна разгарачыцца, разгневацца. [Дзяцел:] Чуеш! Не ўводзь мяне ў гнеў! Я ў гневе!.. [Чыбук:] А! Балота! Ты што раскіпеўся?! Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
да́цца, да́мся, дасі́ся, да́сца; дадзі́мся, дасце́ся, даду́цца; да́ўся, дала́ся, дало́ся; да́йся; зак.
1. Дазволіць што-н. з сабой зрабіць; паддацца.
Конь не даўся Сяргею.
2. Засвоіцца, паддацца асваенню.
Матэматыка яму далася лёгка.
3. Стукнуцца чым-н. аб што-н. (разм.).
Моцна даўся галавой аб вушак.
4. Стаць прадметам увагі (разм.).
Даўся табе гэты пустаслоў.
◊
Дацца ў знакі (разм.) — даняць, надоўга запомніцца.
Дзіву дацца — моцна здзівіцца.
|| незак. дава́цца, даю́ся, дае́шся, дае́цца; даёмся, даяце́ся, даю́цца (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разгарэ́цца, -ру́ся, -ры́шся, -ры́цца; -ры́мся, -рыце́ся, -ра́цца; -ры́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць моцна гарэць.
Дровы ў печы разгарэліся.
2. перан. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць чырвоным, гарачым (ад хвалявання, узбуджэння і пад.).
Шчокі разгарэліся.
3. перан. Моцна ўзбудзіцца.
Разгарэліся спрэчкі.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Узмацняючыся, дайсці да высокай ступені напружання, развіцця.
Спрэчка разгарэлася.
Бой разгарэўся.
|| незак. разга́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца і разгара́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ненаўмы́сна, прысл.
Разм. Без намеру, несвядома, ненарокам. І ён [Яўген] выйшаў, ненаўмысна бразнуўшы моцна дзвяр[мі]. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапе́рчыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
Моцна наперчыць, насыпаць перцу ў што‑н. Праперчыць мяса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапужа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Моцна спужаць, напужаць; перапалохаць. — Ціха ты! Дзяцей перапужаеш! Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)