чува́ць, у форме інф. і ў знач. вык.

1. Можна чуць, чуецца.

Ч., як дождж барабаніць у шыбы.

2. Ёсць звесткі пра каго-, што-н. (разм.).

Што ч. на свеце? Бацька не вярнуўся з вайны, і нічога не чуваць пра яго.

3. Успрымацца органамі пачуццяў.

Ч. пах дыму.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крыху́, прысл.

1. У невялікай колькасці; трошкі, нямнога. Выпіць крыху вады. Адрэзаць крыху хлеба.

2. Чуць-чуць; у нязначнай ступені. Пужліва-варожы змрок крыху расступіўся, парадзеў. Колас. Міколка прасіў дзеда даць яму паднесці пісталет, каб крыху ён, дзед, адпачыў. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

то́ненькі, ‑ая, ‑ае.

Памянш.-ласк. да тонкі. Месяц тоненькія рожкі Чуць скасіў, схіліў наніз. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Туль-туль ‘зараз жа’: туль‑туль і ў сталоўку (Вушац. сл.). Відаць, ад туляцца, гл. туляць. Менш верагодна з ‑туль, гл. адтуль, параўн. укр. тіль‑тіль ‘чуць-чуць’, што да *toli (ESSJ SG 2, 673).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чу́ять несов.

1. в разн. знач. чуць;

соба́ка чу́ет дичь саба́ка чу́е дзічы́ну;

не чу́ять бо́ли не чуць бо́лю;

2. перен. (предчувствовать) разг. чуць, прадчува́ць, адчува́ць;

чу́ет се́рдце, что де́ло добро́м не ко́нчится чу́е (прадчува́е, адчува́е) сэ́рца, што спра́ва дабро́м не ско́нчыцца;

◊

ног под собо́ю не чу́ять ног пад сабо́й не чуць;

чу́ет ко́шка, чьё мя́со съе́ла посл. чу́е ко́шка, чыё мя́са з’е́ла;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слы́шать несов.

1. в разн. знач. чуць;

я слы́шу че́й-то го́лос я чу́ю не́чы го́лас;

он одни́м у́хом не слы́шит ён адны́м ву́хам не чу́е;

ты слы́шал но́вость? ты чуў навіну́?;

приходи́те за́втра, слы́шите? прыхо́дзьце за́ўтра, чу́еце?;

2. (ощущать) чуць;

слы́шать за́пах чуць пах;

3. (ощущать, замечать) чуць, заўважа́ць;

я не слы́шал (не заме́тил), как уколо́л ру́ку я не чуў (не заўва́жыў), як укало́ў руку́;

◊

не слы́шать (не чу́ять) ног под собо́й не чуць ног пад сабо́й;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Нібына́мкі ’няважна, пляваць’ (Некр.). Паводле Карскага (2–3, 69), утворана пры дапамозе суфікса ‑кі, аднак зыходная аснова няясная: нібы нам?, параўн. нібы што ’няважна, абыякава’, нам нібы што = нам усёроўна. Малаверагодная сувязь з польск. bynajmniej ’па меншай меры, ва ўсякім выпадку’, параўн. бынаймней, бынамней ’калі б, чуць-чуць; без патрэбы; чуць не’ (Нас.), якую, аднак, нельга не прыняць пад увагу, калі дапусціць пераробку канца слова як у няупамкі (гл.), тады з ⁺ж бынамней ’нічуць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прадчува́ць ’загадзя адчуваць’ (ТСБМ), продчува́ць ’здагадвацца’ (ТС). Да чуць. Сюды ж прадчуванне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Прычува́цца ’здавацца, падавацца (па гуку)’ (ТС), ’чуцца’ (Нас.). Да чуваць, чуць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чу́йны, -ая, -ае (разм.).

1. Які звяртае на ўсё пільную ўвагу; здольны востра чуць, тонка адчуваць.

Дзеці былі пад чуйным наглядам маці.

Чуйнае вуха.

2. Які востра перажывае што-н., рэагуе на што-н.

Ч. да чужога гора.

3. Асцярожны; насцярожаны.

Чуйныя крокі.

4. Неглыбокі, чуткі.

Ч. сон.

Чуйная дрымота.

|| наз. чу́йнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)