тро́фіка, ‑і, ДМ ‑фіцы, ж.
Спец. Уплыў нервовай сістэмы на харчаванне арганізмаў і тканак, на абмен рэчываў і жыццядзейнасць арганізма.
[Ад грэч. trophē — ежа, харчаванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прафі́т ’прыбытак, польза’ (ТСБМ), про́фіт ’харчаванне’ (Гіст. мовы, 2, 264), дыял. прахві́т, про́хвіт ’мізэрнае штодзённае харчаванне’. Калі браць пад увагу акцэнтуацыю, то запазычанне адбывалася двума шляхамі: праз рус. профи́т (> прафіт, прахвіт) і польск. profit (профіт, прохвіт). Крыніца слова ў франц. profit ’прыбытак’, якое ўзыходзіць да лац. profectus, дзеепрым. ад proficere ’ісці на карысць’ (Голуб-Ліер, 395; Банькоўскі, 2, 780–781).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пита́ние ср.
1. харчава́нне, -ння ср.; (кормление) кармле́нне, -ння ср.; (пища) харч, род. ха́рчу м.;
обще́ственное пита́ние грама́дскае харчава́нне;
иску́сственное пита́ние шту́чнае харчава́нне (кармле́нне);
уси́ленное пита́ние пале́пшанае харчава́нне (пале́пшаны харч);
моло́чное пита́ние мало́чнае харчава́нне;
2. физиол., биол. жыўле́нне, -ння ср.; харчава́нне, -ння ср.; (усвоение) засвае́нне, -ння ср.;
у больно́го плохо́е пита́ние у хво́рага дрэ́ннае засвае́нне (е́жы);
3. техн., воен. сілкава́нне, -ння ср.; (снабжение) забеспячэ́нне, -ння ср.;
пита́ние котла́ водо́й забеспячэ́нне катла́ вадо́й;
пита́ние для радиоприёмника сілкава́нне для радыёпрыёмніка;
пита́ние патро́нами воен. забеспячэ́нне патро́намі;
бесперебо́йное пита́ние бесперабо́йнае забеспячэ́нне; см. пита́ть, пита́ться.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
асігнава́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. асігнаваць.
2. часцей мн. Асігнаваная сума. Асігнаванні на сацыяльна-культурныя мерапрыемствы. Асігнаванні на лячэбнае харчаванне. Асігнаванні на ахову працы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вікт ’ежа, харчы’ (Гарб.), ст.-бел. виктъ ’харчы’ (1664 г.). Укр. вікт, польск. wikt, wicht ’тс’. Запазычана з польск. wikt < лац. victus ’харчаванне, ежа’ (Булыка, Запазыч., 63).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жыві́цца, жыўлю́ся, жы́вішся, жы́віцца; незак.
1. Харчавацца і здабываць харчаванне.
Ластаўкі жывяцца насякомымі.
Ж. падзённай работай.
2. Забяспечвацца ўсім неабходным для нармальнага існавання, развіцця, дзейнасці.
Тканкі чалавечага арганізма жывяцца кіслародам.
Расліны жывяцца сокамі з зямлі.
3. Мець для сябе выгаду, карысць; нажывацца.
Ж. з чужога мазаля.
|| наз. жыўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чатырохразо́вы, ‑ая, ‑ае.
Які чатыры разы быў, паўтараўся. // Які чатыры разы дамагаўся чаго‑н., атрымліваў што‑н. Чатырохразовы чэмпіён. // Прызначаны на чатыры разы, сапраўдны на чатыры разы. Чатырохразовы пропуск. // Які адбываецца чатыры разы, разлічаны на чатыры разы. Чатырохразовае харчаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трохразо́вы, ‑ая, ‑ае.
Які тры разы быў. паўтараўся. Трохразовы гудок. // Які тры разы дамагаўся чаго‑н., атрымліваў што‑н. Трохразовы чэмпіён. // Прызначаны на тры разы, сапраўдны на тры разы. Трохразовы талон. // Які адбываецца тры разы, разлічаны на тры разы. Трохразовае харчаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
індывідуалізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.
Зрабіць (рабіць) індывідуальным (у 1 знач.), своеасаблівым, не падобным на іншых. Індывідуалізаваць мову герояў. Індывідуалізаваць персанажаў мастацкага твора. // Устанавіць (устанаўліваць) што‑н. прымяняльна да кожнага асобнага выпадку, чалавека і пад. Індывідуалізаваць заняткі з адстаючымі вучнямі. Індывідуалізаваць харчаванне хворых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кормёжка ж., разг. кармле́нне, -ння ср.; (лошадей в дороге) папа́с, -су м., папа́сванне, -ння ср.; (питание) харчава́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)