гамінда́н, ‑а, м.

Кітайская антыфеадальная і антыімперыялістычная, а з 1927 г. рэакцыйная нацыяналістычная буржуазная партыя, улада якой была звернута ў 1949 г.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

султана́т, ‑а і ‑у, М ‑наце, м.

1. ‑а. Манархічная дзяржава, на чале якой стаіць султан ​1.

2. ‑у. Улада султана ​1.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цэнтралізава́цца, ‑зуецца; зак. і незак.

1. Сканцэнтравацца (сканцэнтроўвацца) у адным цэнтры, у адным месцы. Улада цэнтралізуецца.

2. толькі незак. Зал. да цэнтралізаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тыра́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Аднаасобны правіцель у Старажытнай Грэцыі, сярэдневяковай Італіі, які захапіў уладу сілай.

2. Правіцель, улада якога заснавана на дэспатызме і гвалце.

3. перан. Жорсткі, дэспатычны чалавек, які чыніць здзекі над людзьмі, прычыняе мукі.

|| прым. тыра́нскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Любаўла́сце ’ўладалюбства’ (Гарэц., Др.-Падб.), ст.-рус. любовластие. Да любіць (гл.) і ст.-рус. власть ’улада’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

трон, ‑а, м.

Багата аздобленае крэсла на спецыяльным узвышэнні — месца манарха ў час прыёмаў і іншых урачыстых цырымоній. // перан. Улада манарха; сімвал улады. Быць на троне.

[Грэч. thronos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стрэ́сціся, страсецца; пр. стрэслася; зак.

Разм. Здарыцца, адбыцца. А .. [сяляне] ж цяпер самі — улада. Толькі адкрый ім вочы, каб паверылі ў сябе, каб зразумелі, што стрэслася ў свеце. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эміра́т, ‑а і ‑у, ДМ ‑раце, м.

1. ‑у. Сістэма дзяржаўнага кіравання ў феадальных мусульманскіх краінах. Улада эмірату.

2. ‑а. Феадальная дзяржава, на чале якой стаіць эмір. Утварэнне эмірата.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Патэнта́т ст.-бел. потентатъ ’магнат’ (1615 г.) запазычана са ст.-польск. potentat ’тс’, якое з с.-лац. potentatus ’вышэйшая улада, панаванне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 73).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дыктату́ра, ‑ы, ж.

1. Дзяржаўная ўлада, якая апіраецца на сілу пануючага класа. Ваенная дыктатура. Дыктатура буржуазіі.

2. У Старажытным Рыме — паўнамоцтвы, улада дыктатара; час панавання дыктатара.

•••

Дыктатура пралетарыяту — дзяржаўная ўлада рабочага класа, які перамог у сацыялістычнай рэвалюцыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)