паўтара́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. гл. паўтарыцца.

2. Паўтараць тое, што самім сабой ужо было зроблена, сказана.

Ты ўжо стаў п. ў гаворцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пры́цемна, прысл.

1. На світанні або на змярканні, прыцемкам.

Прыехалі на месца ўжо п.

2. безас., у знач. вык. Цемнавата.

Ужо было п., калі вярнуліся дамоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

быва́лы, -ая, -ае.

1. Які многа дзе бываў і многа бачыў, з вялікім жыццёвым вопытам.

Ён чалавек б.

2. Прывычны, які бываў ужо раней.

Справа гэта бывалая.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по́зна, пазне́й, прысл.

1. Пад канец або пасля якога-н. часу.

Вярнуўся п. ўночы.

2. Не ў тэрмін, пасля ўстаноўленага ці патрэбнага часу.

Заявы падаваць ужо п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

днець несов., безл. бре́зжить, света́ть, рассвета́ть;

ужо́ дне́е — уже́ света́ет

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ужII

1. нареч. ужо́;

он уж не ма́ленький ён ужо́ не мале́нькі;

он уж давно́ здесь ён ужо́ даўно́ тут;

2. усилительная част. ужо́;

не так уж пло́хо не так ужо́ дрэ́нна;

о́чень уж мно́го де́ла ве́льмі ўжо шмат спраў (рабо́ты);

на что уж на што ўжо; кроме того, иногда переводится также другими част. и сочетаниями, в частности: (в знач. «право же») ужо́ ж.; (в знач. «уж и») ужо́ і;

уж я не зна́ю я ўжо і не ве́даю; (в сочетании с част. «вот» при восклицании) вось дык, вось гэ́та (дык) ужо́;

вот уж непра́вда! вось дык няпра́ўда!;

вот уж нет! вось гэ́та дык ужо́ не!; (при угрозе) вось, ж. (жа);

уж я тебя́ вось я табе́! я ж. табе́!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыпалі́ць, -алю́, -а́ліш, -а́ліць; -а́лены; зак., што.

1. Запаліць ад ужо запаленага.

П. лучыну.

2. Трохі падпаліць (разм.).

П. пірог. П. валёнкі пры сушцы.

3. Прыкурыць (разм.).

|| незак. прыпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пара́дкам, прысл. (разм.).

1. У значнай ступені, даволі моцна, многа.

Ён ужо п. пастарэў.

2. Як мае быць, як след.

Ніхто п. не ведаў, куды яны паехалі.

3. Па парадку.

П. абыходзіць усе двары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тэ́паць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Ісці, робячы частыя крокі.

2. Ісці, хадзіць наогул.

Нехта тэпае па двары.

3. Пра дзяцей: пачынаць хадзіць, хадзіць няўпэўнена.

Хлопчык ужо пачынае т.

|| наз. тэ́панне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прые́сціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́сца; зак.

1. Надакучыць ад частага ўжывання, аднастайнасці (пра ежу).

Штодзённы кісель ужо прыеўся.

2. перан. Страціць цікавасць для каго-н.

Яго анекдоты ўжо ўсім прыеліся.

|| незак. прыяда́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)