вы́ручыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1. каго (што). Памагчы каму-н. у цяжкіх абставінах.
В. з бяды.
В. сябра.
2. што. Утаргаваць.
В. грошы за тавар.
|| незак. выруча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. вы́ручка, -і, ДМ -чцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
това́рищ в разн. знач. тава́рыш, -ша м.; (приятель, друг — ещё) ся́бар, род. ся́бра м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аднамы́снік, ‑а, м.
Разм. Тое, што і аднадумец. Ты была вельмі патрэбна мне як сябра, як памочнік, як аднамыснік. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́глядзець сов. (найти глазами) вы́смотреть, вы́глядеть;
в. ся́бра ў нато́ўпе — вы́смотреть прия́теля в толпе́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дружо́к разг.
1. ся́бар, род. ся́бра м., дружо́к, -жка́ м.;
2. (в обращении) дру́жа м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Прэ́ціль iprėcil) ’прыяцель, сябра’, prėcilka ’сяброўка, копанка’ (Варл.). Фанетычна адаптаванае прыяцель (гл.), прыяцелька ’сяброўка’. Аднак звяртае на сябе ўвагу фармальнае супадзенне з в.-луж. precel ’сябра, зычлівец, апякун’, precelka ’сяброўка, апякунка’ (тлумачыцца зыходным ргес ’прыяць’, гл. Шустар-Шэўц, 2, 1170), харв. дыял. pretelj ’сябар, прыяцель’ (< pretelb, Фурлан у Бязлая, 3, 121), для апошняга зыходнай формай магло быць прасл. *prejati ’быць зычлівым, любіць’, форма ж prijatelj узнікла на базе ітэратыва *prijati (Фурлан, там жа), гл. прыяць. У такім выпадку prėcilicca ’хацець быць блізкім, прыхільным’ (Варл.) з’яўляецца захаванай формай да прасл. *preja‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
загляну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -леняце́, -ну́ць; -ні́; зак.
1. Хутка або крадком паглядзець куды-н., глянуць з мэтай даведацца, высветліць што-н.
З. у вочы.
З. у кнігу.
2. Зайсці куды-н. мімаходам, на кароткі час (разм.).
З. да сябра.
|| незак. загляда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заспе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́ты; зак.
1. каго-што. Прыбыўшы, паспець убачыць, знайсці на месцы.
З. поезд на станцыі.
Я заспеў сябра яшчэ дома.
2. каго (што). Раптоўна застаць дзе-н., у якім-н. стане, за якім-н. заняткам.
З. злодзея.
Ноч заспела падарожнікаў у лесе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адве́даць, -аю, -аеш, -ае; зак.
1. каго-што. Наведаць каго-, што-н., пабываць у каго-н. дзе-н.
А. хворага сябра.
А. родны кут.
2. чаго. Пакаштаваць, паспытаць.
А. спелых груш.
3. чаго. Спазнаць, зведаць, паспытаць.
А. шчасця.
|| незак. адве́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адве́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
плугаві́к, ‑а, м.
Разм. Тое, што і плугар. — А вось Коля Мігура, твой, здаецца, сябра, за два тыдні, папрацаваўшы плугавіком, атрымаў 250 рублёў грошай. Сергіевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)