аге́нт 1, ‑а, М ‑нце, м.
1. Прадстаўнік арганізацыі, установы, які выконвае службовыя, дзелавыя даручэнні. Агент па забеспячэнню. Страхавы агент.
2. Асоба, якая з’яўляецца стаўленікам каго‑н., служыць чыім‑н. інтарэсам. Агенты імперыялізму.
3. Сакрэтны супрацоўнік разведкі якой‑н. дзяржавы; шпіён. Атраду таварыша Андрэя даручана ўстанавіць, ці не з’яўляецца гэты «бацька Рудольф» агентам гестапа. Мікуліч.
[Ад лац. agens, agentis — дзейны.]
аге́нт 2, ‑а, М ‑нце, м.
Кніжн. Прычына, якая выклікае тыя або іншыя з’явы ў прыродзе. Мікробы, вірусы — інфекцыйныя агенты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аге́нт I м. аге́нт;
сакрэ́тны а. — секре́тный аге́нт;
страхавы́ а. — страхово́й аге́нт;
парахо́дны а. — парохо́дный аге́нт
аге́нт II, -ту м. (действующая причина) аге́нт;
фізі́чныя (хімі́чныя) ~ты — физи́ческие (хими́ческие) аге́нты
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
страхо́ўка, ‑і, ДМ ‑хоўцы; Р мн. ‑ховак; ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. страхаваць (у 1, 2 знач.).
2. Страхавая кампенсацыя. Да Шаманскага .. [Шаблонскі] паставіўся вельмі па-сяброўску. — Лён ты заары, Павел Паўлавіч, хоць страхоўку атрымаеш. Дуброўскі.
3. Разм. Страхавы плацеж, узнос. На самым днечку скрыначкі ляжалі даваенныя акладныя лісты і квітанцыі на аплату страхоўкі. Пальчэўскі.
4. перан. Сродак засцярогі ад чаго‑н. непрыемнага, непажаданага. [Капітан:] — Для страхоўкі дзіця прыхапілі, каб больш верагоднай была версія. А што, калі мы не паверым у вашу версію. Сабаленка. Нават Андрэй, маўклівы канспіратар, не стрываў — пекануў дыскутанта адпаведным настрою матам, дадаўшы ў канцы, для страхоўкі, па-нямецку. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збор, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. збіраць — сабраць.
2. Тое, што сабрана; агульная колькасць чаго‑н. сабранага. Валавы збор збожжа. □ [Яраш] хваліўся ў бальніцы персаналу і нават хворым сваімі грыбнымі зборамі. Шамякін. // Агульная колькасць людзей, якія сабраліся куды‑н. Зараз на рынку не было і пятай долі звычайнага збору. Якімовіч. // Збіраемыя або сабраныя на што‑н., за што‑н. грошы або іншыя адлічэнні. Страхавы збор. Памольны збор. / Аб даходзе ад тэатральнага прадстаўлення. Чысты збор.
3. Сукупнасць сабраных і выданых разам якіх‑н. тэкстаў. Збор законаў. Збор твораў пісьменніка.
4. Дзеянне паводле дзеясл. збірацца — сабрацца (у 1 знач.). Збор на дэманстрацыю. Месца збору. // Сігнал да такога дзеяння. Зайграць збор.
5. Сход членаў якой‑н. арганізацыі, калектыву. Піянерскі збор. □ [Саша] першы раз ідзе на збор падпольнай групы. Шамякін.
6. звычайна мн. (збо́ры, ‑аў). Кароткачасовае знаходжанне ваеннаабавязаных на вайсковай службе для абучэння. І калі на зборы Клічуць ваенкомы, Мы заўсёды рады Выкліку такому. Нядзведскі. Летам у Віктара былі вайсковыя зборы. Дакладней, перападрыхтоўка. Паўлаў. // Кароткачасовае знаходжанне дзе‑н. з мэтай трэніроўкі. Трэніровачныя зборы.
7. толькі мн. (збо́ры, ‑аў). Падрыхтоўка да якога‑н. дзеяння (ад’езду, адпраўлення куды‑н.). Месца было роднае і такое мілае, што Віця аж заплакаў крадком, калі да хаты падышла машына і пачаліся зборы да выезду. Чарнышэвіч. — Правільна, — згадзіўся Сцяпан. — Пяць мінут на зборы. Гамолка.
•••
Гарцавы збор (уст.) — плата за памол і апрацоўку зерня на крупы.
Гербавы збор — асобы дзяржаўны збор пры афармленні дакументаў па грамадзянска-прававых справах (рэалізуецца шляхам продажу марак пэўнай цаны (у СССР з 1930 г. заменен дзяржаўнай пошлінай).
У зборы — аб поўнай яўцы, прысутнасці каго‑н. дзе‑н. Было без чвэрткі восем, а людзі амаль усе былі ў зборы. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збо́р (род. збо́ру) м.
1. в разн. знач. сбор; (урожая — ещё) убо́рка ж.;
з. ураджа́ю — сбор (убо́рка) урожа́я;
з. назна́чаны на пяць гадзі́н — сбор назна́чен на пять часо́в;
ме́сца збо́ру — ме́сто сбо́ра;
ігра́ць з. — игра́ть сбор;
валавы́ з. зе́рня — валово́й сбор зерна́;
страхавы́ з. — страхово́й сбор;
тэатра́льны з. — театра́льный сбор;
прызва́ць на збо́ры ваеннаабавя́заных — призва́ть на сбо́ры военнообя́занных;
2. (большое количество собравшихся) стече́ние ср., скопле́ние ср.;
3. (собрание законов, летописей) свод, уложе́ние ср.;
4. (произведений) собра́ние ср.;
з. тво́раў — собра́ние сочине́ний;
5. преимущественно мн. сбо́ры; приготовле́ния (к отъезду);
○ ге́рбавы з. — ге́рбовый сбор;
га́рцавы з. — уст. га́рнцевый сбор;
◊ з.-дружы́на — с бо́ру да с со́сенки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)