вы́таптаць, ‑тапчу, ‑тапчаш, ‑тапча; зак., што.
1. Пралажыць хадзьбою; пратаптаць. Вытаптаць сцежку.
2. Топчучы, сапсаваць, знішчыць; стаптаць; здратаваць. Вытаптаць пасевы, грады. // Абмяць нагамі, абтаптаць. Вытаптаць снег вакол дрэва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Асто́пкі ’стары, стаптаны абутак’ (Жд.). Укр. дыял. остопки. Гл. атопак ’тс’; ‑с‑ устаўлена як вынік кантамінацыі з стаптаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перамясі́ць, ‑мяшу, ‑месіш, ‑месіць; зак., што.
1. Расціраючы, размінаючы, ператварыць у аднародную масу. Перамясіць гліну.
2. Замясіць нанава, яшчэ раз. Перамясіць цеста.
3. перан. Разм. Стаптаць, змясіць. Коні перамясілі сенажаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
датапта́ць, ‑тапчу, ‑топчаш, ‑топча; зак., што.
Разм.
1. Канчаткова стаптаць, знасіць што‑н. Датаптаць чаравікі.
2. Скончыць таптаць, пхаць. Датаптаць воз.
3. і чаго. Натаптаць, напхаць дадаткова. Датаптаць сена ў сяннік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
истаска́ть сов., разг. (износить) знасі́ць; сцяга́ць; зацяга́ць; (обувь — ещё) стапта́ць; (истрепать — ещё) падра́ць; зацяга́ць; патрапа́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Скапы́ціць ‘стаптаць капытамі’ (Нар. лекс.), скапы́таваць ‘тс’ (Варл.), скапы́ціцца ‘спатыкнуцца’ (ТСБМ, Нас., Шат., Гарэц., Юрч., Варл., Сцяшк., Жд. 2, Бяльк.), ‘памерці, здохнуць’ (Шат., Касп., Байк. і Некр.), ‘памыліцца’ (ТСБМ, Янк. Мат.), ‘скасіцца, сказіцца’ (Бяльк.), скапу́ціцца, скопу́ціцца ‘памерці, здохнуць’ (ТС). Рус. скопы́тить ‘стаптаць капытамі, збіць’, скопы́титься ‘зваліцца ад стомленасці, хваробы; памерці’, польск. skopycić się ‘дастаць хваробу капыта (аб кані)’, ‘спатыкнуцца, памыліцца’. Да капыта (гл.); для значэння ‘памерці, здохнуць’ нельга выключыць уплыў папярэдняга слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спля́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.
1. Сапсаваць што-н.; разбурыць, зруйнаваць.
Горад спляжылі ўшчэнт.
С. добрую касу.
2. што. Пра лес: вынішчыць, ссячы (разм.).
Будавалі дарогу і спляжылі ўвесь бярэзнік.
3. што. Вытаптаць, стаптаць; затаптаць, забрудзіць (разм.).
Каровы спляжылі жыта.
Усю пасцель спляжылі.
4. каго і без дап. Ударыць, пабіць (разм., груб.).
С. кіем па спіне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стапта́ны
1. исто́птанный;
2. изно́шенный, исто́птанный;
3. сто́птанный, сби́тый;
4. зато́птанный, зада́вленный;
5. разг. сби́тый, сва́ленный;
1-5 см. стапта́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Збэ́йсаць ’згубіць’, мсцісл. ’дарэмна растраціць’ (Юрч. Фраз. 2), збайса́ць ’згубіць, аддаць, знасіць’ (Мат. Гом.), ’здратаваць, стаптаць, знішчыць’ (Бяльк.). Няясна. Магчыма, ад бэйбас, байбак ’гультай’ (гл.): *з‑бэйбас‑аць ’прагультаяваць’? Параўн. яшчэ лат. bèigts ’закончаны, згублены, мёртвы’, beĩgas ’канец, смерць’. Гл. яшчэ збэ́рсаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абтапта́цца, ‑топчацца; зак.
1. Тое, што і утаптацца. На двары пахла яшчэ смалой, ля зруба не абтаптаўся жвір.. і ён разносіўся нагамі па ўсім двары. Пташнікаў.
2. Знасіць, стаптаць абутак. [Рыгор] складна прыгаворваў, што ідуць яны [сваты].. здалёку, доўга хадзілі-блудзілі, шукалі-пыталі, абмачыліся і абтапталіся, нацярпеліся і нагараваліся. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)