Вужо́ўка ’скручаны, звіты дубец’ (Сцяц.). Гл. вужышча, вуж 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ска́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Шынель, скручаны ў трубку і звязаны па канцах для нашэння цераз плячо. Ідуць байцы, як хвалі, У скатках цераз плечы, А сонца зорыць з жалем На іх з глыбінь — сінечы. Колас. Ты цяпер сам, як бацька. На вучэнні ўначы Аўтамат свой і скатку Там нясеш на плячы. Прыходзька. // Які‑н. прадмет, скручаны ў трубку. Грышка ўзяў палатку, Цітка — коўдраў скатку. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́каны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад сукаць.
2. у знач. прым. Скручаны, звіты суканнем. Тэлефонныя правады — што тыя суканыя ніткі з белай ваты, калматыя, тоўстыя, па пальцу. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ссука́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад ссукаць.
2. у знач. прым. Звіты, скручаны з некалькіх нітак у адну. Ссуканая пража.
3. у знач. прым. Зрасходаваны пры суканні. Ссуканы клубок. Ссуканая ручайка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суво́й, ‑я, м.
Цэлы кусок палатна, скручаны ў трубку. У куфэрку ляжалі тры пары бялізны, два ручнікі і кавалак зрэбніны на анучы, што адрэзала сястра Хімка ад яшчэ не пачатага сувоя палатна. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смоўж, смаўжа, м.
Тое, што і слімак. Смоўж мокры, як скручаны слівень, Ляжаў, павялічаны шклом. Калачынскі. [Алёша:] — Ведаеш, Рая... Мне страшэнна не падабаецца, што гэты прылізаны смоўж, — кіўнуў ён у бок Арэшкіна, — гэты Хлестакоў жыве ў вас... Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ска́тка ‘шынель, скручаны ў трубку і звязаны на канцах для нашэння цераз плячо’ (ТСБМ). З рус. ска́тка ‘тс’ < скатать ‘скруціць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жгут, ‑а, М жгуце, м.
1. Эластычная гумавая трубка, бінт або іншы падобны прадмет, якімі перавязваюць канечнасць, каб спыніць кровацячэнне. Над камісарам схіліўся сапёр, пераціскаючы раменным жгутом параненую нагу. Лынькоў. Грыцко паспешліва круціў з лазы жгуты і перавязваў Святлане ногі вышэй каленяў. Кулакоўскі.
2. Туга скручаны кавалак тканіны, саломы і пад. Саламяны жгут.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вярто́к ’вяроўка ці скручаны дубец, якім прымацоўваецца аглобля да саней; заварацень’ (навагр., Нар. сл.), рус. верто́к ’паварот’, урал., валаг. вертка дать ’зрабіць рэзкі паварот’; ’улізнуць, ухіліцца ад чаго-небудзь’. Бел. лексема — самастойнае ўтварэнне ад вьрт‑ъкъ. Да вярце́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сви́тый
1. зві́ты, мног. пазвіва́ны;
2. спле́цены;
3. ссу́чаны, ссука́ны, мног. пассу́кваны;
4. скру́чаны, мног. паскру́чваны;
5. зві́ты, мног. пазвіва́ны; см. свить.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)