шля́хта, -ы, ДМ -хце, ж. і шляхе́цтва, -а, н.
У 13 — пачатку 20 ст. ў Беларусі, Польшчы і Літве: дробнапамеснае дваранства.
|| прым. шляхе́цкі, -ая, -ае і шляхе́чы, -ая, -ае.
Шляхецкае саслоўе.
Шляхечыя засценкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вайдало́т, вайдэло́т ’саслоўе жрацоў у эпоху язычніцтва ў літоўцаў і прусаў’ (КТС). З літ. vaideliõtas ’жрэц’ (Фрэнкель, 15, 1179–1180; параўн. Брукнер, 599).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
непадатко́вы
1. спец. ненало́говый;
н. дахо́д — ненало́говый дохо́д;
2. ист. неподатно́й;
~вае сасло́ўе — неподатно́е сосло́вие
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
податно́й ист. падатко́вы;
податна́я систе́ма падатко́вая сістэ́ма;
податно́й инспе́ктор падатко́вы інспе́ктар;
податно́е сосло́вие ист. падатко́вае сасло́ўе.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мяшча́нскі прям., перен. меща́нский;
~кае сасло́ўе — меща́нское сосло́вие;
м. быт — меща́нский быт;
○ ~кая дра́ма — меща́нская дра́ма
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бая́рства, ‑а, н., зб.
Гіст.
1. Баяры, баярскае саслоўе. Адным з першых у барацьбу за самакіраванне ўключыўся Полацк. Барацьба суправаджалася рэзкімі канфліктамі паміж гараджанамі і баярствам. «Полымя».
2. Званне, сан баярына.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ры́царства, ‑а, н.
1. Гіст. Ваенна-землеўладальніцкае саслоўе ў Заходняй Еўропе ў сярэднія вякі. // зб. Рыцары.
2. Званне рыцара.
3. перан. Самаадданасць, велікадушнасць, высакародства. [Хлопцы] жартавалі пры .. [Сабіне], спаборнічалі ў дасціпнасці і рыцарства смяяліся. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стан², -а і -у, мн. -ы, -аў, м.
1. -а. Лагер, месца стаянкі.
Рыбацкі с.
2. -у. Войска, адзін з ваюючых бакоў.
Варожы с.
3. -а. гіст. У царскай Расіі: адміністрацыйна-паліцэйскае падраздзяленне павета.
4. -у. Саслоўе, сацыяльны слой (разм.).
Выбіраўся магістрат з вышэйшых станаў.
|| прым. станавы́, -а́я, -о́е (да 3 знач.).
С. прыстаў (начальнік паліцэйскага ўчастка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мяшча́нства, ‑а, н.
1. У дарэвалюцыйнай Расіі — гарадское саслоўе, якое складалася з рамеснікаў, гандляроў, ніжэйшых чыноў служачых і пад. // зб. Асобы, якія належалі да гэтага саслоўя; мяшчане.
2. перан. Погляды і паводзіны мешчаніна (у 2 знач.); абывацельшчына. [Горкі] бязлітасна выкрываў мяшчанства, рэакцыйную буржуазную ідэалогію. Івашын.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сяля́нства, ‑а, н.
Клас сялян. Саюз пралетарыяту з сялянствам. □ Сялянства, у тым ліку і беларускае, пад кіраўніцтвам рабочага класа ўсё шырэй і шырэй уцягваецца ў барацьбу супроць самадзяржаўя. Каваленка. // У дарэвалюцыйнай Расіі — сялянскае саслоўе. Паходзіць з сялянства. // зб. Сяляне. Тут [у карчме] п’янствавала навакольнае сялянства. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)