запы́ханы, ‑ая, ‑ае.
Змораны, з цяжкім шумным дыханнем (ад шпаркай хады, бегу і пад.). Калі збіраліся ўжо садзіцца на вазы, з’явілася запыханая Анежка. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Свяна́ць (свѣнаць) ‘асаджваць вылятаючы з вулля рой, які заўсёды садзіцца накшталт вянка’ (Нас.), свяна́цца (свѣна́цьца) ‘садзіцца (аб пчаліным раі)’ (Нас.). Насовіч параўноўваў гэта слова з вянец, якое далей звязана з віць (гл.). Параўн. таксама рус. вен ‘вянок’ і свенка (гл.). Менш верагодна, аднак фармальна бліжэй, сувязь з с.-балг. свѣнити сѧ ‘адхіляцца’, што да ст.-слав. свѣнѥ ‘прэч, вонкі, акрамя, збоч’, параўн. БЕР, 6, 540; Фасмер, 3, 572.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ме́сціць ’змяшчаць’ (Нас.), мясці́ць ’тс’ (ТСБМ, Др.-Падб.), ме́сціцца ’змяшчацца, садзіцца’ (Нас.), ’умяшчацца’ (іўеў., Сл. ПЗБ). Ст.-рус. мѣстити (XII ст.), мѣститися ’тс’. Да ме́ста 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Міта́цца, зьміта́цца ’вылецеўшы з вулля, садзіцца (пра рой)’, метаві́шча, мітаві́шча ’месца, дзе сеў рой’, ’месца, дзе на пашы начуюць коні’ (слаўг., Нар. сл.). Да мятаць 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грузі́цца, гружуся, грузішся, грузіцца; незак.
1. Прымаць, забіраць груз; нагружацца. Параход грузіцца.
2. Садзіцца куды‑н., на што‑н. разам са сваім грузам. Войска пачало грузіцца ў эшалон.
3. Зал. да грузіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сто́лак, ‑лка, м.
Абл. Зэдлік. [Чухрэвіч] устаў з доўгага столка і паставіў яго каля .. [Агаты]. Чорны. — Мо аж з Мазыра? — падцягвае .. [дзед Іван] да грубкі столак і садзіцца, прыгладжваючы густыя, яшчэ не зусім пасівелыя валасы. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падсусе́дзіцца, ‑седжуся, ‑седзішся, ‑садзіцца; зак., да каго-чаго.
Разм. Сесці, размясціцца побач з кім‑н.; далучыцца да каго‑, чаго‑н.; прысуседзіцца. [Лоўгач:] — Давайце і мы па адной бярозе пасадзім!.. — Падсуседзімся да дзіцячай ініцыятывы? Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апускацца, зніжацца, спадаць, садзіцца, правальвацца
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
рассе́дзецца, ‑седжуся, ‑седзішся, ‑садзіцца і рассядзе́цца, ‑сяджуся, ‑сядзішся, ‑сядзіцца; ‑сядзімся, ‑седзіцеся; зак.
Разм. Прасядзець доўгі час дзе‑н. [Верхаводка:] На маёй рабоце залішне не расседзішся. Ты ведаеш, што значыць быць памочнікам дырэктара па адміністрацыйна-гаспадарчай частцы? Губарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сядла́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Надзяваць і прымацоўваць сядло на спіну (каня, асла і пад.). І зноў на світанку Мы коней сядлалі. Хведаровіч. // Садзіцца верхам. Помню, Часта гарбы іх [валуноў] сядлала Басаногая наша гурма. Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)