рассужда́ть несов., в разн. знач. разважа́ць;

он пра́вильно рассужда́ет ён пра́вільна разважа́е;

рассужда́ть на вся́кие те́мы разважа́ць на ўся́кія тэ́мы;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разва́жлівы, -ая, -ае.

1. Які любіць падумаць, разважыць.

Старэйшы брат больш р.

2. Які выяўляе развагу, здольнасць разважаць.

Гаворка ў яго разважлівая.

|| наз. разва́жлівасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тэарэ́тык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Чалавек, які займаецца распрацоўкай тэарэтычных пытанняў у якой-н. галіне ведаў.

Фізік-т.

2. Чалавек, які любіць абстрактна разважаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

затлумі́цца, -умлю́ся, -у́мішся, -у́міцца; зак. (разм.).

Страціць здольнасць ясна мысліць, разважаць.

Галава затлумілася.

|| незак. затлу́млівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. затлумле́нне, -я, н. і затлу́м, -у, м. З. галавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рассуджа́ць

‘разбіраючы абставіны, факты, устанаўліваць, хто правы, хто вінаваты (рассуджаць паміж кім-небудзь і кім-небудзь); разважаць, рашаць (рассуджаць спрэчку, рассуджаць паводле справядлівасці)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. рассуджа́ю рассуджа́ем
2-я ас. рассуджа́еш рассуджа́еце
3-я ас. рассуджа́е рассуджа́юць
Прошлы час
м. рассуджа́ў рассуджа́лі
ж. рассуджа́ла
н. рассуджа́ла
Загадны лад
2-я ас. рассуджа́й рассуджа́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час рассуджа́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

разду́мывать несов.

1. пераду́мваць;

разду́мывать е́хать в о́тпуск пераду́мваць е́хаць у адпачы́нак;

2. ду́маць, разважа́ць; разду́мваць;

разду́мывать о бу́дущем разважа́ць (разду́мваць) пра бу́дучае.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тэарэтызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; незак.

Займацца тэарэтычнымі пытаннямі, абстрактна разважаць на тэарэтычныя тэмы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

размышля́ть несов.

1. ду́маць, меркава́ць;

2. (обдумывать) ду́маць, разду́мваць; (рассуждать) разважа́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мы́сліць, -лю, -ліш, -ліць; незак.

1. Разважаць, супастаўляючы з’явы рэчаіснасці, думкі і робячы з іх вывады.

Лагічна м.

2. што. Уяўляць у думках.

Не м. сябе без любімай працы.

|| наз. мы́сленне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паслядо́ўны, -ая, -ае.

1. Які бесперапынна ідзе адзін за адным.

Паслядоўныя этапы работы.

2. Лагічна абгрунтаваны, які заканамерна вынікае з чаго-н.

П. вывад.

П. ход думак.

Разважаць паслядоўна (прысл.).

|| наз. паслядо́ўнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)