це́нькі, ‑ая, ‑ае.
Абл.
1. Тонкі, вельмі тонкі. Авёс шамаціць галінкамі, нібы адмысловымі ценькімі каралямі. Броўка.
2. Вельмі высокі па гучанню, падобны на піск. Ценькі званочак. □ Ценькімі галасамі ад пчол звініць зямля наўкола. Калюга.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Згвы́ліць ’плакаць’ (Касп.). Звонкі варыянт сквіл ’піск’ (гл.), як аскрак — возґры і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Піску́ння ’піскуха’ (Юрч. Вытв.). Да піск (гл.). Суф. ‑уння пад уплывам рус. мовы (-унья).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
визготня́ ж., прост. віск, род. ві́ску м., ві́скат, -ту м.; піск, род. пі́ску м.; скавыта́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пі́кот ’Цісканне’ (пра ўюноў у лавушцы) (ТС). Ад гукапераймальнай асновы і суф. *‑оіь. Параўн. яшчэ піск, пішчаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Піскульга́ ’чалавек, які мае пісклявы голас’ (Бяльк.). Утворана ад піск (гл.) і суфіксаў з негатыўным адценнем -у//’ і ‑га.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
визг м. віск, род. ві́ску м., ві́скат, -ту м.; (писк) піск, род. пі́ску м.; (скуление) скавыта́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Піску́н 1 ’рабіннік, Turdus pilaris’. Да пішчаць, піск (гл.). Параўн. польск. kwiczoł, kwiczal ’тс’ < kwiczeć ’віскатаць, вішчаць’.
Піску́н 2 ’рачная мінога’ (Др.-Падб.; смал., Дабр.), ’уюн’ (гарад., Нар. лекс.; полац., З нар. сл.; беш., Нар. лекс.; Сл. ПЗБ; гом., Мат. Гом.); параўн. рус. дыял. писку́н ’уюн, Misgurnus fossilis L.’ Да пішчаць, піск (гл.), гл. Каламіец (Рыбы, 37), сюды ж піску́н ’той, хто часта пішчыць’ (ТСБМ), ’хто прыстае з пісклівай просьбай’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Піскора ’від дзікай качкі’ (ТС). Да піск (гл.). Суф. ‑ор‑а першапачаткова меў экспрэсную функцыю, параўн. прасл. *sykora ’сініца, Parus’, *сіё tvora ’дзятва’ (Слаўскі, SP, 2, 25).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
квакта́нне і квахта́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. квактаць, квахтаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. З усіх бакоў чуцён быў мышыны піск, квактанне жаб, шапаценне. Мурашка. Падыходзячы да сасняку, мы пачулі квахтанне глушцоў, пачулі, як яны пералятаюць з месца на месца — верныя адзнакі такавішча. Гавеман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)