склаве́ны, ‑аў.

Гіст. Старажытныя заходнеславянскія плямёны, якія паходзілі ад венедаў і насялялі тэрыторыю па поўнач ад сярэдняга і ніжняга Дуная.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ад’е́хаць, -е́ду, -е́дзеш, -е́дзе; -е́дзь; зак.

1. Паехаўшы, аддаліцца на нейкую адлегласць.

А. ад сяла кіламетраў пяць.

2. Паехаць куды-н., пакінуць дом (горад, вёску і пад.).

А. на поўнач.

3. Зрушыцца з месца, адсунуцца, перастаць шчыльна прылягаць (разм.).

Засаўка ад’ехала.

|| незак. ад’язджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тро́пік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Уяўны круг, які праходзіць паралельна зямному экватару на адлегласці 23°26’ на поўнач або на поўдзень ад яго.

Т.

Казярога.

Т.

Рака.

2. Гарачы пояс зямнога шара, размешчаны паміж экватарам і гэтым кругам.

|| прым. трапі́чны, -ая, -ае.

Трапічная спёка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адыхо́дны, ‑ая, ‑ае.

Які звязаны з адыходам (у 1 знач.). Пачаўся славуты адыходны рэйд атрада далёка на поўнач. Брыль.

•••

Адыходны промысел гл. промысел.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

амшэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і абымшэлы. Амшэлая страха. □ Андрэй прыпыняўся і.. аглядаў ствалы дрэў, каб па амшэлых баках пазнаць, дзе поўнач. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Прасе́ўрыць ’праветрываць на скразняку’ (Касп.). Да сівер, север, параўн. пасварыць ’патрэскацца ад холаду’ (Сл. ПЗБ) (гл.). Магчыма, пад уплывам літ. šiaure ’поўнач’, šiaurus ’халодны, паўночны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

флама́ндцы, ‑аў; адз. фламандзец, ‑дца, м.; фламандка, ‑і, ДМ ‑дцы; мн. фламандкі, ‑дак; ж.

Народ, які насяляе поўнач Бельгіі і частку французскай Фландрыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пракукарэ́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. Пракрычаць «кукарэку». Хоць недзе далёка асіпла пракукарэкаў певень — наступіла поўнач, — заснуць ніхто не мог. Новікаў.

2. Кукарэкаць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

веерападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які мае форму разгорнутага веера. Марэнныя Браслаўскія грады веерападобна (прысл.) разыходзяцца на поўнач, паўночны ўсход і ўсход, акаймоўваючы рад буйных азёр. Прырода Беларусі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саа́мы, ‑аў; адз. саам, ‑а, м.; саамка, ‑і, ДМ ‑ыцы; мн. саамкі, ‑мак; ж.

Народнасць, якая насяляе Кольскі паўвостраў, а таксама поўнач Фінляндыі, Швецыі, Нарвегіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)