ма́зуры, ‑аў; адз. мазур, ‑а, м.; мазурка, ‑і, ДМ ‑рцы; мн. мазуркі, ‑рак; ж.

Этнаграфічная група палякаў, якая насяляе паўночна-ўсходнюю частку Польшчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ваяво́дства, ‑а, н.

1. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Старажытнай Русі, якой кіраваў ваявода, і адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў сучаснай Польшчы.

2. Гіст. Пасада ваяводы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

філама́т, ‑а, М ‑маце, м.

Член тайнага студэнцкага таварыства Віленскага універсітэта, якое існавала ў 1817–1823 гг. і аб’ядноўвала моладзь з Беларусі, Літвы і Польшчы.

[Ад грэч. philomáthēs — аматар ведаў.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кага́л, -у, м.

1. Яўрэйскае абшчыннае самакіраванне і сама абшчына ў Польшчы ў 16—19 стст. (гіст.).

2. перан. Шумны натоўп, зборышча (разм.).

Сход нагадваў бязладны к.

3. у знач. прысл. кага́лам. Сумесна, гуртам, усе разам (разм).

Усе к. патрабуюць чагосьці.

|| прым. кага́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бядно́та, ‑ы, ДМ ‑ноце, ж.

Тое, што і бедната. Здзек, паняверка, царства тырана Нашую нішчылі сілу; Штык белай Польшчы, найміты пана Гналі бядноту ў магілу. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

марша́лак, ‑лка, м.

1. Гіст. Прадвадзіцель дваранства.

2. Разм. Той, хто кіруе якой‑н. цырымоніяй, звычайна вясельнай. Быць за маршалка на вяселлі.

3. Старшыня сейма ў Польшчы.

[Чэшск. maršalek.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шаста́к, ‑а, м.

Сярэбраная манета Польшчы і Вялікага княства Літоўскага вартасцю ў шэсць грошаў. [Зусь:] — Твая работа варта таго, каб я вылічваў з цябе [Юзіка] штодзень па шастаку. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сейм, ‑а, м.

1. Саслоўна-прадстаўнічы орган у феадальнай Польшчы, Літве, Чэхіі і некаторых іншых дзяржавах Усходняй Еўропы.

2. Назва вышэйшага органа дзяржаўнай улады ў Польскай Народнай Рэспубліцы.

[Польск. sejm.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чаля́днік, ‑а, м.

Уст. Рамеснік у цэхавага майстра ў феадальных гарадах Беларусі, Літвы, Польшчы. Раней у рамястве наёмным работнікам (але толькі ў цэхавым сэнсе гэтага слова) быў адзін чаляднік. Алексютовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ра́да, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Парада, павучанне, як паступіць, як зрабіць.

Папрасіць рады.

2. Сумеснае абмеркаванне якіх-н. пытанняў; нарада.

Сямейная р.

3. Народны сход, а таксама савет прадстаўнікоў у розныя гістарычныя перыяды ў Беларусі, Украіне, Літве, Польшчы.

Мясцовая р.

Выбарная р.

◊

Рады няма — не хапае сілы, магчымасці справіцца з кім-, чым-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)