суро́кі, ‑аў; адз.
Разм. Паводле забабонных уяўленняў — няшчасце, хвароба, пашкоджанне, прынесеныя каму‑н. нядобрым вокам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
членашко́дніцтва, ‑а, н.
1. Наўмыснае пашкоджанне якога‑н. члена свайго цела.
2. Прычыненне знявечанняў каму‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тра́ўма ‘пашкоджанне арганізма’ (ТСБМ). Запазычанне з еўрапейскіх моў праз польскую (trauma) ці рускую (травма) мовы. Узыходзіць да ст.-грэч. τραῦμα, роднаснага іанічнаму τρωῶμα ‘рана, пашкоджанне’ і далей τρώω) ‘раню, шкоджу, праколваю’ (Чарных, 2, 255; Голуб-Ліер, 487; ЕСУМ, 5, 614).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
траўматы́чны, ‑ая, ‑ае.
Які ўяўляецца траўмай. Траўматычнае пашкоджанне. // Выкліканы траўмай, які ўзнікае ў выніку траўмы. Траўматычны шок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расклява́ць, -клюю́, -клюе́ш, -клюе́: -клюём, -клюяце́, -клюю́ць; -клю́й; -клява́ны; зак., што.
1. Клюючы, з’есці ўсё.
Куры расклявалі зерне.
2. Клюючы, пашкодзіць што-н. або пашырыць пашкоджанне ў чым-н.
Груганнё расклявала рану.
|| незак. расклёўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ава́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.
Пашкоджанне, выхад са строю якога-н. механізма, машыны ў час руху, работы.
Пацярпець аварыю (таксама перан.: пра няўдачу, правал якой-н. справы).
|| прым. авары́йны, -ая, -ае.
Аварыйная служба (па ліквідацыі аварый).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́на¹, -ы, мн. -ы, ран, ж.
1. Пашкоджанне тканак жывога арганізма, парушэнне яго цэласнасці.
Агнястрэльная р.
2. перан. Душэўны боль, пакуты.
Душэўная р.
|| памянш. ра́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
|| прым. ра́навы, -ая, -ае.
Ранавая інфекцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шко́да¹, -ы, ДМ -дзе, ж.
1. Пашкоджанне, урон, страта.
Зрабіць шкоду гаспадарцы.
Без шкоды для справы.
Зрабіць на шкоду каму-н.
2. Страта, прычыненая жывёлай, патрава і месца на зямлі, дзе жывёла можа зрабіць патраву.
Цяля нарабіла ў агародзе шкоды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пацёртасць, ‑і, ж.
1. Стан паводле знач. дзеясл. пацерці.
2. Пашкоджанне, раздражненне верхніх слаёў скуры ад трэння. Пацёртасці на шыі каня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абмаражэ́нне, ‑я, н.
1. Стан паводле знач. дзеясл. абмарозіцца. Абмаражэнне першай ступені.
2. Пашкоджанне тканак арганізма, якое ўзнікае ад дзеяння нізкіх тэмператур.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)