Расплата́ць ’разарваць’ (іўеў., Сл. ПЗБ), росплата́ць ’распластаць, разгарнуць, разрэзаўшы ўздоўж’ (ТС), расплата́цца ’паваліцца і выцягнуцца’ (Варл.), ’расцягнуцца’ (люб., ЖНС). Гл. плата́ць 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ба́цнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак. і аднакр.
Разм. З шумам паваліцца, кінуцца. Мікалай Яўсеевіч шмыгнуў у суседні пакой і бацнуўся на канапу. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гру́нуць ’грукнуць, пачуцца’ (БРС). Здаецца, запазычанне з польск. мовы. Параўн. польск. gruchnąć ’з шумам раптоўна ўпасці, грукнуць’ і runąć ’паваліцца, грымнуць’. Магчыма, кантамінацыя гэтых дзеясловаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сноп, снапа́, мн. снапы́, снапо́ў, м.
1. Звязаны пук зжатых сцёблаў збажыны і некаторых іншых культур.
С. жыта.
2. перан., чаго. Паток чаго-н. (прамянёў, пылу і пад.).
С. яркага святла.
◊
Як сноп (паваліцца, упасці і пад.) — цяжка, усім целам.
|| прым. снапо́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ву́сцішнасць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць вусцішнага; цішыня, спакой. Лес поўніўся такой вусцішнасцю, што хацелася, як малому, дурасліва паваліцца ў снег ці закрычаць на ўвесь свет! Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хра́снуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм. груб. Упасці, паваліцца, моцна стукнуўшыся. Зараз жа грымнуў стрэл, і чорны дзядзька храснуўся на зямлю, ухапіўшыся рукамі за жывот. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абвалі́цца, ‑валюся, ‑валішся, ‑валіцца; зак.
Абрынуцца, разбурыцца, паваліцца. Столь абвалілася. □ Толькі жанчыны прайшлі, як абвалілася сцяна і загарадзіла вузкі завулак. Гурскі. // Адарвацца, абсыпацца. Са сцен абваліўся тынк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бро́хнуцца ’кінуцца, паваліцца’ (Жд.) > бро́хаты ’пляскаць, пляскацца; шлёпаць’ (палес., Клім.). Укр. брьо́хати, брьо́хатися ’тс’, таксама бро́хати, -ся. Паводле Рудніцкага, 228–229, гукапераймальнага паходжання, але яго параўнанне з бри́з(ь)кати вельмі няпэўнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гру́кнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм.
1. Шумна, з грукатам зваліцца або паваліцца. Засланка са звонам грукнулася аб падлогу. Чарнышэвіч.
2. Ударыцца, стукнуцца аб што‑н. У сенцах .. [Карней Адамавіч] наткнуўся на начоўкі і моцна грукнуўся ілбом аб вушак. Скрыпка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перепа́дать сов., разг.
1. (о всех, многих) папа́даць, павалі́цца; (свалиться) паскіда́цца;
2. (о всём, многом) папа́даць; (свалиться) паскіда́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)