саранча́, -ы́, ж., таксама зб.

Насякомае, небяспечны шкоднік сельскай гаспадаркі, які пералятае вялікімі масамі.

С. наляцела.

Накінуцца на што-н., як с. (прагна, падбіраючы ўсё; разм.).

|| прым. саранчо́вы, -ая, -ае.

Сямейства саранчовых (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

неблагополу́чный нешчаслі́вы; няўда́чны; нядо́бры, дрэ́нны; непаспяхо́вы; (небезопасный) небяспе́чны;

неблагополу́чное путеше́ствие няўда́чнае (нешчаслі́вае) падаро́жжа;

неблагополу́чный исхо́д дрэ́нны (нядо́бры, нешчаслі́вы) кане́ц (вы́нік);

неблагополу́чный уча́сток небяспе́чны ўча́стак.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сацыя́льна, прысл.

У грамадскіх адносінах; з грамадскага пункту погляду; у інтарэсах грамадства. Сацыяльна небяспечны чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крыты́чны², -ая, -ае.

1. Пераломны, які знаходзіцца ў стане крызісу.

К. момант хваробы.

К. ўзрост.

2. Вельмі цяжкі, небяспечны.

Крытычнае становішча.

○

Крытычная тэмпература — тэмпература пераходу цела з аднаго стану ў другі (спец.).

|| наз. крыты́чнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

залатагу́зка, ‑і, ДМ ‑зцы; Р мн. ‑зак; ж.

Начны матыль, небяспечны шкоднік садоў і лясоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самагу́бны, ‑ая, ‑ае.

Які канчаецца самагубствам. Самагубны ўчынак. // перан. Небяспечны, шкодны для самога сябе. Самагубная тактыка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слі́зкі, -ая, -ае.

1. Гладкі, такі, на якім цяжка ўтрымацца, устаяць або які цяжка ўтрымаць.

С. паркет.

С. грыб.

2. перан. Ненадзейны, небяспечны, які мае ў сабе нейкую няпэўнасць, двухсэнсавасць.

Слізкую дарогу ты выбраў у жыццё.

Слізкая тэма.

3. Пакрыты сліззю.

Слізкія лісточкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ві́рны ’хвалісты, ветраны’; ’глыбокі, небяспечны’ (Нас.); ’вірысты’ (КТС). Сюды ж вірна ’неспакойна’ (Нас.), чэш. vírný ’хуткі, раптоўны’; ’вірлівы, вірысты’, славац. vírný (паэт.) ’вірлівы, вірысты’. Утворана ад вір 1 і суф. ‑н‑ы (< ьnъ‑).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падгляда́ч, ‑гледача, м.

Абл. Той, хто ўпотай наглядае, выглядае каго‑, што‑н. [Аляксей:] — А чалавек на скале мне не спадабаўся. Падглядач. Такі больш небяспечны, чым адкрыты вораг. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трыво́жны, -ая, -ае.

1. Поўны трывогі (у 1 знач.), або які выражае трывогу.

Т. сон.

Т. голас.

Трывожна (безас. ў знач. вык.) на душы.

2. Які выклікае трывогу (у 1 знач.), неспакой.

Трывожныя звесткі.

3. Небяспечны.

Т. час.

4. Які паведамляе пра небяспеку.

Т. гудок.

Т. сігнал.

|| наз. трыво́жнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)