распаўсю́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
1. Незак. да распаўсюдзіць.
2. Вылучаючы з сябе, напаўняць, насычаць што‑н. Клямт панура паварушыў плячыма, уявіўшы, як .. [мёртвыя] будуць валяцца на полі, гніючы ад спёкі, распаўсюджваючы смурод. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цясні́цца, -ню́ся, -ні́шся, -ні́цца; -ні́мся, цесніце́ся, -ня́цца; незак. (разм.).
1. Размяшчацца ў вялікай колькасці на невялікай прасторы блізка адзін ад аднаго.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Захапляць, напаўняць сабою (пра думкі, пачуцці).
У галаве цясніліся думкі.
3. Рухацца, станавіцца цясней, вызваляючы месца для каго-, чаго-н.; пацясняцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
грузі́ць, гружу́, гру́зіш, гру́зіць; гру́жаны; незак.
1. што кім-чым. Напаўняць грузам.
Г. баржу дрывамі.
2. каго-што. Складваць груз куды-н., змяшчаць у якасці грузу.
Г. скаціну ў вагоны.
|| зак. нагрузі́ць, -гружу́, -гру́зіш, -гру́зіць; -гру́жаны, загрузі́ць, -гружу́, -гру́зіш, -гру́зіць; -гру́жаны і пагрузі́ць, -гружу́, -гру́зіш, -гру́зіць; -гру́жаны (да 2 знач.).
|| наз. пагру́зка, -і, ДМ -зцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
грузі́ць, гружу, грузіш, грузіць; незак., каго-што.
1. Напаўняць што‑н. грузам (у 2 знач.); нагружаць. Грузіць баржы. □ Партызаны фарбавалі судна, грузілі яго дрывамі. Лынькоў.
2. Складваць, змяшчаць груз куды‑н. Грузіць мяхі на воз. □ Механізатары нешта грузілі ў кузаў самазвала. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выполня́ть несов.
1. (исполнять) выко́нваць; здзяйсня́ць; (делать — ещё) рабі́ць;
2. спец. (наполнять) напаўня́ць; см. вы́полнить;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пропи́тывать несов.
1. (увлажнять) прамо́чваць, насыча́ць;
2. прям., перен. (насыщать) напаўня́ць, насыча́ць; см. пропита́тьII;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Бут ’яма, траншэя з каменнем; каменны падмурак печы ў хаце’ (Яшкін). Параўн. рус. бут ’дробнае каменне, шчэбень’, бути́ть ’напаўняць яму цэментным растворам і шчэбнем’. Паходжанне слоў няяснае. Гл. Фасмер, 1, 252 (там некаторыя меркаванні).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ца́рстваваць, ‑ствую, ‑ствуеш, ‑ствуе; незак.
1. Быць царом (царыцай); кіраваць дзяржавай. Я ведаю.. [Мікіту], можна сказаць, даўно, люблю паслухаць расказы старога пра даўнюю службу ў аўстра-венгерскай арміі, калі яшчэ, як ён кажа, царстваваў Франц-Іосіф. Брыль.
2. перан. Пераважаць; першынстваваць над усімі ў якіх‑н. адносінах.
3. перан. Напаўняць сабой; дамінаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наводня́ть несов., прям., перен. затапля́ць; (заливать) заліва́ць; (наполнять) напаўня́ць, запаўня́ць; (только в перен. знач.) навадня́ць;
река́ наводня́ет луга́ рака́ затапля́е (заліва́е) лугі́;
то́лпы наводня́ют у́лицы нато́ўпы напаўня́юць (запаўня́юць) ву́ліцы;
наводня́ть ры́нок това́рами запаўня́ць (напаўня́ць, навадня́ць) ры́нак тава́рамі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
То́ўпіць ’змяшчаць, напаўняць’ (Ласт., Гарэц.), то́ўпіцца ’збірацца групай’ (ТСБМ), ’стаяць гурбой’ (бялын., Янк. Мат.; рагач., Сл. ПЗБ), ’змяшчацца’ (Нас., Жд. 1; віл., Сл. ПЗБ), ’ісці клубамі (пра дым)’ (шальч., Сл. ПЗБ), сюды ж сто́ўпіць ’змясціць’, уто́ўпіцца ’змясціцца’ (Гарэц.), стоўпіцца (віл., LKK, 16, 190), нато́ўпіцца ’набіцца шмат людзей у памяшканне’ (Нас.). Гл. таўпіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)