наклоня́ть несов.
1. нахіля́ць; (склонять) схіля́ць; (нагибать) нагіна́ць;
2. (направлять, склонять) уст. схіля́ць; накіро́ўваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апекава́цца, апякуюся, апякуешся, апякуецца; незак.
1. над кім-чым. Клапаціцца пра каго‑, што‑н., накіроўваць дзеянні, ахоўваць чые‑н. інтарэсы. Крушынскі апекаваўся над сваімі рабочымі. Бядуля.
2. Зал. да апекаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наставля́тьI несов.
1. (ставить) настаўля́ць;
2. (удлинять) надто́чваць; (надставлять) надстаўля́ць;
3. (нацеливать) настаўля́ць; (направлять) накіро́ўваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
карэспандава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак.
1. з кім. Уст. Быць у перапісцы, перапісвацца.
2. Уст. Быць карэспандэнтам; накіроўваць карэспандэнцыю ў газету, часопіс і пад.
3. з чым. Кніжн. Адпавядаць чаму‑н., суадносіцца з чым‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Напу́чываць ’павучаць’ (Юрч. СНС), напучаць ’навучаць, накіроўваць на правільны шлях’ (Ян.). Да пуць ’шлях, дарога’ ў выніку семантычнай кандэнсацыі вядомага царкоўнаславянскага выразу наставлять на путь истинный ’настаўляць на жыццёвы шлях, павучаць’, параўн. укр. напучити, напучувати ’паказваць шлях, навучаць’, рус. напутить ’паказаць шлях; навучыць’ і інш.⇉*
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
канцэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак.
1. каго-што. Збіраць, групаваць у адным месцы.
К. вытворчасць.
К. войскі.
2. перан. Звяртаць, накіроўваць на што-н.
К. думкі.
К. увагу.
3. што. Згушчаць, насычаць (спец.).
К. раствор.
4. што. Тое, што і абагачаць (у 2 знач.; спец.).
К. руду.
|| зак. сканцэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (да 1 знач.).
|| наз. канцэнтра́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
свяці́ць¹, свячу́, све́ціш, све́ціць; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Выпраменьваць святло.
Цэлы дзень свеціць сонца.
Свеціць, ды не грэе (загадка).
2. Накіроўваць святло так, каб каму-н. было ўсё відаць.
С. ліхтарыкам.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Быць азораным радасцю, шчасцем і пад. (разм.).
Вочы свяцілі радасцю.
|| зак. пасвяці́ць, -свячу́, -све́ціш, -све́ціць (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́, -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; незак.
1. каго-што. Нахіляць, нагінаць.
2. перан., каго (што). Выклікаць прыхільнасць да сябе, схіляць на свой бок.
Яго дабрыня хінула да яго людзей.
3. што да чаго, куды і без дап. Накіроўваць на што-н. (думку, справу і пад.).
Было незразумела, куды ён хінуў у сваёй гутарцы.
4. каго-што. Прыхіляць, гарнуць да сябе.
Х. дзіця да грудзей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
накіро́ўвацца несов.
1. направля́ться, сле́довать;
2. устремля́ться; обраща́ться;
3. уходи́ть, удаля́ться;
1-3 см. накірава́цца;
4. страд. направля́ться; наставля́ться; устремля́ться; обраща́ться; см. накіро́ўваць 1-3
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рыхтава́ць ’прыводзіць у стан гатоўнасці’, ’гатаваць’, ’працаваць над чым-небудзь’ (ТСБМ), ’выпраўляць’ (Яруш.), рыхтава́цца ’рабіць прыгатаванні’, ’збірацца’ (ТСБМ; віл., беласт., в.-дзв., Сл. ПЗБ; Гарэц.), рихтовацьца ’тс’ (Нас.), рыхту́нак ’падрыхтоўка’ (Сцяшк. Сл.), ст.-бел. рихтовати ’рыхтаваць’, с.-в.-ням. richten ’накіроўваць’ (Чартко, Дасл. па літ. і мове, Гродна, 1967). Сюды ж рыхтова́ць ’парадкаваць, раўняць канцы калод у плыце’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)