магі́льны моги́льный; гробово́й;
м. ўзго́рак — моги́льный холм;
○ м. склеп — усыпа́льница;
◊ ~нае маўча́нне — гробово́е молча́ние;
м. го́лас — гробово́й го́лос
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
міну́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які паказвае мінуты (у 1 знач.). Мінутная стрэлка гадзінніка.
2. Працягласцю ў адну мінуту, каля мінуты. Мінутнае маўчанне. // Кароткачасовы, які хутка праходзіць. Адолеўшы мінутную разгубленасць, Таццяна смела падалася за хлопцам. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маўчо́к, ‑чка, м.
1. Маўчанне. А дубровы ні слова, Ні паўслова — маўчок. Бялевіч.
2. у знач. вык. Разм. Ні слова, ні гуку (не гаварыць). — Ты, Міхась, толькі — маўчок пра Валю, — сказаў Тарас, прыклаўшы палец да губ. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перарва́ць, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві́; -ва́ны; зак.
1. што. Разарваўшы, раздзяліць на часткі.
П. вяроўку.
2. што. Перапыніць на некаторы час якое-н. дзеянне, развіццё чаго-н.; парушыць якін. стан, працэс.
П. перапіску з кім-н. П. маўчанне.
3. каго. Перабіць чыю-н. размову, гутарку.
П. прамоўцу.
4. што. Разарваць усё, многае.
П. усе ніткі.
|| незак. перарыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раз’ядна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Аддзяліць адзін ад другога (пра злучаныя часткі чаго‑н.). Раз’яднаць правады.
2. перан.; каго. Зрабіць далёкімі, чужымі адзін другому. І зноў надоўга нас раз’яднала маўчанне. Васілевіч. Вайна раз’яднала, абяздоліла сотні тысяч сямей. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гробово́й
1. тру́нны;
2. уст. магі́льны;
◊
гробово́е молча́ние магі́льнае маўча́нне;
гробово́й го́лос магі́льны го́лас;
до гробово́й доски́ да магі́лы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
штора́ніцы, прысл.
Кожную раніцу, кожнай раніцай. Калісьці дзядзька Ціхон растлумачыў мне, што такі перапынак, такое агульнае маўчанне бывае ў птушак вясною штораніцы. Паслядовіч. [Мальвіна] з дзяўчатамі цягала да саду салому, сухі леташні бульбоўнік і штораніцы дымам абкурвала яблыні, каб не пашкодзіў мароз. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. што і без дап. Цярпліва пераносіць боль, непрыемнасць і пад.
Так хацелася спаць, што ён не мог т.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Працягвацца пэўны час.
Усё лета трывала засуха.
Трывала маўчанне.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Захоўваць прыдатнасць, выконваць сваё прызначэнне; трымацца, служыць.
Кладачка слабая, але яшчэ доўга будзе т.
|| наз. трыва́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
памо́ўчваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Устрымлівацца або ўхіляцца ад размоў, захоўваць маўчанне. — Вось забралі [сына] і павезлі ў турму. А дзе тая турма, і якая яна, адкуль мне ведаць. Вось і еду, шукаць буду. — Ты, бабка, шукай ды памоўчвай, а то і сама трапіш туды. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цішыня́, ‑і, ж.
1. Адсутнасць шуму, гукаў; маўчанне. Цішыня стаяла ў лесе незвычайная. Кулакоўскі. У лясным гушчары пануе спрадвечны змрок і цішыня. М. Ткачоў.
2. перан. Адсутнасць баявых дзеянняў; зацішша. Арлоўскага абудзіў цяпер не напорысты грукат бою, а пакутліва-пякучая цішыня. Паслядовіч.
3. Душэўнае ўціхаміранне, спакой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)