ба́бочка ж.
1. зоол. матылёк, -лька́ м., маты́ль, -ля́ м.;
капу́стная ба́бочка капу́сніца;
ночна́я ба́бочка начны́ матылёк (маты́ль);
2. перен. (галстук), разг. ба́бачка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пя́дзенік, ‑а, м.
Матыль-шкоднік, вусені якога, рухаючыся, выгінаюць сярэднюю частку цела так, быццам мераюць зямлю пядзямі. Зімовы пядзенік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліставёртка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Матыль, вусені якога жывуць у лісці раслін, скручваючы іх у трубачкі, камячкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мя́тлуха, мятлу́ха, мятлушка, мятлу́шак ’матыль’ (Юрч., Гарэц., Грыг., Яруш., Бяльк.; б.-каш., чач., Мат. Гом.; лід., Сцяшк. Сл.), ’матыль, лічынка камара’ (касцюк., Мат. Маг.). Да прасл. теІelь > матыль (гл.). Аб суфіксе -иха, гл. Слаўскі, SP, 1, 75. Сюды ж: мятлюшка, мятлух, мАтлышка ’матылёк’ (Мядзв., Касп.; в.-дзв., Шатал.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адміра́л, ‑а, м.
1. Воінскае званне вышэйшага каманднага саставу ў ваенна-марскім флоце. // Асоба, якая мае такое званне.
2. Вялікі дзённы матыль сямейства німфалід.
[Ад араб. amir al-bahr — уладар мора.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шаўкапра́д, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Матыль, вусень якога ўе коканы з шаўковага валакна, якое ён сам выдзяляе. / у вобразным ужыв. А рэактыўны шаўкапрад З хмурынкі белай Цягне пражу... Барадулін.
2. Матыль, вусень якога з’яўляецца небяспечным шкоднікам дрэвавых насаджэнняў. Апрача таго, ці не бачыў ён, Восіп Максімавіч, як хутка размнажаецца ў яго лясах сасновы шаўкапрад і сасновы рыжы пільшчык. Мяжэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэ́пніца ’матыль бялянка рэпавая, Pieris rapae L.’ (ЭПБ, 4). Ад рэпа (гл.), паколькі вусені развіваюцца на лісцях рэпы, параўн. аналагічна бру́чніца ’матыль бялянка бручкавая, Pieris napi’ (ЭПБ, 1) < бручка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тоўстагало́ўка, ‑і, ДМ ‑лоўцы; Р мн. ‑ловак; ж.
1. Муха з вялікай галавой і кароткімі вусамі.
2. Дзённы матыль з вялікай галавой і кароткімі крыламі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Смяртэ́льнік ‘начны матыль’ (Сцяшк. Сл.). Гл. смерць 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матылічыць ’кружыцца’ (Ян.). Адназоўнікавы дзеяслоў. Да маты́ль > матылёк (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)