прызямлі́ць, -лю́, -лі́ш, -лі́ць; -лі́м, -ліце́, -ля́ць; -зе́млены; зак., што.
Апусціць на зямлю (лятальны апарат).
П. самалёт.
|| незак. прызямля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. прызямле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дэльтапла́н, ‑а, м.
Безматорны лятальны апарат з мяккім купалам на трохвугольным каркасе для спартыўнага планіравання.
[Ад назвы грэч. літары «дэльта» (Δ) і слова план.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гліса́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Спец. Траекторыя, па якой зніжаецца авіяцыйны лятальны апарат пры пасадцы.
[Фр. gilssade — слізганне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
планёр, ‑а, м.
Безматорны лятальны апарат. Хлапчукі рабілі самалёты і планёры, шылі са старых прасцін парашуты. Асіпенка.
[Фр. planeur.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вінтакры́л, ‑а, м.
Лятальны апарат з нясучым вінтом (як у верталёта), невялікім крылом і цягнучым вінтом (як у самалёта).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прызямлі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.
Апусціць на зямлю (лятальны апарат). Перамагаючы боль у вачах, Карніенка удала прызямліў самалёт. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самалёт, ‑а, М ‑лёце, м.
Цяжэйшы за паветра лятальны апарат з рухавіком і, звычайна, нерухомымі крыламі. Транспартны самалёт. Спартыўны самалёт. □ Над галавою з металічным падвываннем пагрозліва гулі самалёты. Карпаў.
•••
Дыван-самалёт — у казках — чарадзейны дыван, на якім героі пералятаюць па паветры ў любое месца.
Самалёт-снарад — беспілотны лятальны апарат, які нясе зарад выбуховага рэчыва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аэраста́т, ‑а, М ‑таце, м.
Паветраплавальны апарат, напоўнены газам больш лёгкім, чым паветра, што дазваляе яму ўзнімацца і трымацца ў паветранай прасторы; паветраны шар.
•••
Змейкавы аэрастат — лятальны апарат змеепадобнай формы.
[Ад грэч. aēr — паветра і statos — які стаіць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самалёт, -а, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.
Лятальны апарат, цяжэйшы за паветра, з рухавіком і звычайна нерухомымі крыламі.
Транспартны с.
Ваенны с.
○
Дыван-самалёт — у казках: чарадзейны дыван, на якім героі пералятаюць па паветры ў любое месца.
|| прым. самалётны, -ая, -ае.
Самалётнае абсталяванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Самалёт ’цяжэйшы за паветра лятальны апарат з рухавіком і, звычайна, нерухомымі крыламі’ (ТСБМ). З рус. самолёт ’тс’ або адаптаванага польск. samolot ’тс’, што не выключае і самастойнае ўтварэнне ад сам (гл.) і лятаць (гл.), параўн. самапла́ў ’тс’ і заўвагу Бузука: «вельмі прыгожае наваўтварэньне, якое я чуў у Асіпавічах» (Буз., 257), гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)