сму́гласць, ‑і, ж.
Уласцівасць смуглага. Зірнула ў люстэрка і ўгледзела, як памаладзела. Колер сукенкі вельмі ж пасаваў да смугласці Галінага твару. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Свярца́для ‘люстэрка’ (Сцяшк.), сверса́дло ‘тс’ (Сл. Брэс.), свярдзя́дла ‘тс’ (Бір. дыс.). Запазычанне з ст.-польск. świerciadło ‘тс’, якое ад *zьrkati (гл. зрэнка), *zьrcati; гл. Брукнер, 658; Махэк₂, 718.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падупра́віцца, ‑праўлюся, ‑правішся, ‑правіцца; зак., з кім-чым.
Разм. Управіцца ў асноўным, з большага. Падуправіцца з палявымі работамі. □ Надзя хутка падуправілася [з гаспадаркай], завязала хусту, аглядзелася ў люстэрка. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аске́пак, ‑пка, м.
Адколаты ад чаго‑н. кавалак; аскалёпак. Аскепкі шкла. Аскепак люстэрка. // Тонкая пласцінка дрэва, якая адколата ўсцяж слаёў. Смалістыя аскепкі. / у перан. ужыв. Аскепкі старога свету.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
душэ́ўнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць душэўнага (у 2 знач.); шчырасць, сардэчнасць. Ня у люстэрка, глядзіцца ў прыроду чалавек і бярэ ад яе і душэўнасць, і ласку, і мудрасць. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
но́жанкі, ‑нак; адз. няма.
Маленькія нажніцы. На падаконнік падала паўднёвае сонца, іскрылася ў кавалку люстэрка, янае ляжала на акне побач з ножанкамі, і лёгкім зайчыкам свяцілася на столі. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыхарашы́цца, ‑рашуся, ‑рошышся, ‑рошыцца; зак.
Разм.
1. Апрануцца прыгожа, хораша, лепш, чым раней, чым звычайна. Купіла.. [Марылька] за тыя грошы сабе новую сукенку, чаравікі, прыхарашылася так, што ўсе сяброўкі зайздросцяць ёй. Якімовіч. І неўзабаве мы, прыхарашыўшыся, наколькі дазвалялі небагатыя ўборы, што меліся ў нас, выправіліся да дзяўчат. Марціновіч.
2. Надаць сабе больш прыгожы, прыгажэйшы выгляд. Маладзіца ўжо ў кабіне выняла люстэрка і какетліва паправіла спадаўшыя на лоб завіткі. Прыхарашылася, схавала люстэрка і неспадзявана закранула Лявонаў локаць. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
криво́й
1. крывы́;
2. (одноглазый) слепаво́кі; сляпы́ на адно́ во́ка, аднаво́кі;
◊
криво́е зе́ркало крыво́е люстэ́рка;
крива́я улы́бка крыва́я ўсме́шка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шморг, выкл. у знач. вык.
Ужываецца паводле знач. дзеясл. шморгаць — шмаргануць. Бабіна дачка — шморг! і выцягнула з.. [чароціны] сталёвы прут. Якімовіч. — А старшыня, — не спыняўся расказчык, — адскочыўся ды за люстэрка. Хустачку выняў — шморг, шморг — выціраецца. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глядзе́цца, -джу́ся, -дзі́шся, -дзі́цца; -дзі́мся, гледзіце́ся, -дзя́цца; -дзі́ся; незак.
1. у што. Глядзець на сваё адлюстраванне ў чым-н.
Г. ў люстэрка.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Успрымацца: пра фільм, пастаноўку і пад.
Спектакль глядзіцца з увагай.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра рэч, прадмет: добра выглядаць, дэманстраваць свае лепшыя якасці.
Касцюм добра глядзіцца.
|| зак. паглядзе́цца, -гляджу́ся, -глядзі́шся, -глядзі́цца; -глядзі́мся, -гледзіце́ся, -глядзя́цца; -глядзі́ся (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)