плашчані́ца, ‑ы, ж.
Прадмет культу ў праваслаўнай царкве ў выглядзе кавалка тканіны, з намаляваным Хрыстом у труне. Сярод царкоўкі плашчаніца Стаіць між елачак зялёных. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ку́льтаўскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да культу (у 2 знач.). Чорнаму ўласцівы глыбокі гістарызм мыслення. Ён вельмі стойка супраціўляўся культаўскім тэндэнцыям у літаратуры. Дзюбайла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ко́мжа ’доўгае з шырокімі рукавамі адзенне рэлігійнага культу’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. польск. komża ’стыхар’ (там жа, 2, 498). Паланізм.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плашчані́ца ’прадмет культу: кавалак тканіны з выявай Хрыста ў труне’ (ТСБМ, Бяльк.). Яшчэ Праабражэнскі (2, 70) суадносіць з плат, плашч (гл.). Усходнеславянскае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
свяшчэннаслужы́цель, ‑я, м.
1. Асоба, якая адпраўляе набажэнства. Свяшчэннаслужыцелі робяць выгляд, што яны не заўважаюць божай няпамятлівасці. «Полымя».
2. Назва служыцеляў рэлігійнага культу (дзяка, свяшчэнніка, епіскапа) у праваслаўнай царкве.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Клір ’служыцелі культу хрысціянскай царквы’ (ТСБМ). Укр. клир, рус. клир, ст.-рус. клиръ ’тс’. Праз ст.-слав. клиръ са ст.-грэч. κλήρος (Фасмер, 2, 251).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ра́даўніца, ‑ы, ж.
Дзень на першым тыдні пасля вялікадня, калі памінаюць нябожчыкаў на магілах; звычай захаваўся ў праваслаўных як перажытак старажытнага культу памёршых. На радаўніцу насілі стравы на бацькаву магілу, каб было яму што пад’есці. Багдановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
культ, ‑у, М ‑льце, м.
1. Рэлігійнае служэнне бажаству і звязаныя з гэтым рэлігійныя абрады. Культ бога Сонца ў язычнікаў. Служыцелі культу.
2. перан.; каго-чаго. Сляпое пакланенне каму, чаму‑н., абагаўленне каго‑, чаго‑н. Культ асобы. Культ «чыстага мастацтва». Культ прыгажосці.
[Лац. cultus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
феты́ш, ‑а, м.
1. Па ўяўленню першабытных народаў — прадмет, нібыта надзелены звышнатуральнай магічнай сілай, дзякуючы чаму служыў аб’ектам рэлігійнага культу.
2. перан. Тое, што карыстаецца бясспрэчным прызнаннем, чаму слепа вераць і пакланяюцца. Эпоха сацыялізма разбурыла фетыш, створаны вакол золата эксплуататарскімі класамі. Кучар.
[Фр. fétiche.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
культ (род. ку́льту) м., рел., перен. культ;
к. бо́га Со́нца ў язы́чнікаў — культ бо́га Со́лнца у язы́чников;
к. асо́бы — культ ли́чности;
к. про́дкаў — культ пре́дков
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)