анамастыко́н, ‑а, м.
Спец.
1. Слоўнік або спіс уласных імён рознага тыпу, складзены паасобку для кожнай катэгорыі імён.
2. Сукупнасць уласных імён пэўнага этнасу для таго ці іншага перыяду.
[Грэч. onomastikón.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ідэнты́чны, ‑ая, ‑ае.
Кніжн. Такі самы, аднолькавы, раўназначны. Ідэнтычныя ўмовы. Ідэнтычныя па значэннях словы. □ Народ і нацыя. Мы рэдка задумваемся над тым, што гэта катэгорыі далёка не ідэнтычныя. Бярозкін.
[Ад лац. identicus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Выміна́ка ’асоба, якая апрацоўвае лён церніцай’ (Жд., 1). Ад вымінаць пры дапамозе суф. ‑ака, даволі распаўсюджаным у гэтай катэгорыі ў бел. і ўкр. мовах (гл. Карскі 2-3, 35). Параўн. мяць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
напрактыкава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад напрактыкаваць.
2. у знач. прым. Які зрабіўся ў выніку доўгіх практыкаванняў умелым, вопытным. Напрактыкаванае вока Шырокага адразу аднесла гасцей да належнай катэгорыі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адушаўлёны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад адушавіць.
2. у знач. прым. Які належыць да свету жывых істот; жывы. // Які адносіцца да катэгорыі назоўнікаў, што азначаюць назвы жывых істот. Адушаўлёны назоўнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вагавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да вагі (у 1, 4 знач.). Вагавая адзінка. Вагавыя катэгорыі. Вагавы збор.
2. у знач. наз. вагава́я, ‑о́й, ж. Памяшканне, прыстасаванае для ўзважвання якіх‑н. грузаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Прычы́гацца (прічыгыцца) ’вельмі стаміцца (пра непрывучанага да працы)’ (мсцісл., З нар. сл.). Да цы́гаць ’цягацца, бадзяцца’ (гл.) з вядомай варыянтнасцю (ц/ч) пачатку кораня ў гэтай катэгорыі экспрэсіўных слоў. У семантычных адносінах параўн. рус. дыял. уходиться ’стаміцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
суддзя́, -і́, мн. су́ддзі і (з ліч. 2, 3, 4) суддзі́, -я́ў, м.
1. Службовая асоба ў органах суда, якая выносіць прыгавор па судовай справе.
Народны с.
2. Чалавек, які судзіць (у 1 знач.).
Я табе не с.
3. У спорце: той, хто судзіць якое-н. спаборніцтва, гульню.
С. міжнароднай катэгорыі.
|| прым. судзе́йскі, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
неаднаро́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Разнародны па складу; неаднастайны. Склад сходу быў неаднародны. Прыйшлі і фабрычныя работніцы і інтэлігенцыя. Арабей. Па нацыянальнаму саставу рабочы клас Беларусі быў неаднародны. «Звязда».
2. Які адносіцца да іншай катэгорыі з’яў, прадметаў і інш. Неаднародныя расліны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разнаві́днасць, ‑і, ж.
1. Прыватны від якой‑н. агульнай катэгорыі, якога‑н. тыпу, з’явы. Пісьмовая разнавіднаць мовы. □ Як жанр, як эпічная разнавіднасць .. [фальклорна-рамантычная] паэма знікае недзе ў канцы 20‑х гадоў. Бярозкін.
2. Група асобных індывідаў (раслін, жывёл, мікраарганізмаў) унутры віду, якія вылучаюцца некаторымі асаблівасцямі сярод іншых індывідаў таго ж віду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)