катэго́рыя

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. катэго́рыя катэго́рыі
Р. катэго́рыі катэго́рый
Д. катэго́рыі катэго́рыям
В. катэго́рыю катэго́рыі
Т. катэго́рыяй
катэго́рыяю		 катэго́рыямі
М. катэго́рыі катэго́рыях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дзеепрыме́тнік, -а, мн. -і, -аў, м.

У граматыцы: форма дзеяслова, якая сумяшчае катэгорыі дзеяслова (час, стан і трыванне) і катэгорыі прыметніка (род, склон).

Д. цяперашняга часу.

Д. залежнага стану.

|| прым. дзеепрыме́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разнаві́днасць, -і, ж.

Прадмет або з’ява, якая ўяўляе сабой відазмяненне асноўнага віду, катэгорыі.

Р. пшаніцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

катэго́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.

1. У філасофіі: асноўнае паняцце, якое адлюстроўвае найбольш істотныя сувязі і адносіны рэальнай рэчаіснасці і пазнання.

К. часу.

К. формы і зместу.

2. У навуковай тэрміналогіі: родавое паняцце, якое абазначае разрад з’яў, прадметаў ці найбольш агульную іх прымету.

Граматычныя катэгорыі.

К. роду.

Гістарычныя катэгорыі.

3. Група асоб, аднародных прадметаў, з’яў, аб’яднаных агульнасцю якіх-н. прымет.

Розныя катэгорыі людзей.

|| прым. катэгарыя́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; кніжн.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзеепрысло́ўе, -я, мн. -і, -яў, н.

У граматыцы: нязменная форма дзеяслова, якая спалучае ў сабе катэгорыі дзеяслова і прыслоўя.

|| прым. дзеепрысло́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

катэгарызава́ць

‘падзяліць (падзяляць) што-небудзь на катэгорыі’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. катэгарызу́ю катэгарызу́ем
2-я ас. катэгарызу́еш катэгарызу́еце
3-я ас. катэгарызу́е катэгарызу́юць
Прошлы час
м. катэгарызава́ў катэгарызава́лі
ж. катэгарызава́ла
н. катэгарызава́ла
Загадны лад
2-я ас. катэгарызу́й катэгарызу́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час катэгарызу́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

катэгарызава́ць

‘падзяліць (падзяляць) што-небудзь на катэгорыі’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. катэгарызу́ю катэгарызу́ем
2-я ас. катэгарызу́еш катэгарызу́еце
3-я ас. катэгарызу́е катэгарызу́юць
Прошлы час
м. катэгарызава́ў катэгарызава́лі
ж. катэгарызава́ла
н. катэгарызава́ла
Загадны лад
2-я ас. катэгарызу́й катэгарызу́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час катэгарызава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

стылявы́ стилево́й;

~выя катэго́рыі — стилевы́е катего́рии;

~ва́я даскана́ласць — стилево́е соверше́нство

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

таксанамі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да таксаноміі. Таксанамічныя катэгорыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неаднаро́дны, -ая, -ае.

1. Разнародны па складзе; неаднастайны.

Н. склад насельніцтва.

2. Які адносіцца да іншай катэгорыі з’яў, прадметаў і інш.

Неаднародныя хімічныя сумесі.

|| наз. неаднаро́днасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)