віцэ-...

Першая частка складаных слоў са значэннем «намеснік», «памочнік», напрыклад: віцэ-губернатар, віцэ-кароль і пад.

[Ад лац. vice — узамен, замест.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карале́ўства, ‑а, н.

1. Манархічная дзяржава, на чале якой стаіць кароль (у 1 знач.).

2. Дзейнасць, праўленне караля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карале́ва, -ы, мн. -ы, -ле́ў, ж.

1. гл. кароль.

2. Жонка караля (у 1 знач.).

3. У шахматах: тое, што і ферзь (разм.).

4. перан., чаго. Пра жанчыну, якая вылучаецца як лепшая сярод іншых.

К. прыгажосці.

К. балю.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Краго́ль ’трус’ (Сцяшк. Сл.). Ці не звязана з кароль ’тс’ (гл.)?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

каранава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад каранаваць.

2. у знач. прым. Надзелены манархічнай уладай; вянчаны на царства. Каранаваны кароль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кралі́ца ’труска’ (Сцяшк. Сл., Ян., Мат. Гом.). Гл. кароль 2. Магчыма, пад уплывам краля (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

каралёк, ‑лька, м.

1. Разм. Кароль невялікай манархічнай дзяржавы.

2. Невялікая лясная птушка атрада вераб’іных з шаравата-зялёным пер’ем і аранжавым або жоўтым цемем.

3. Сорт апельсіна з чырвонай мякаццю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

безула́дны, ‑ая, ‑ае.

Які не мае ўлады, які страціў уладу. Безуладны кароль. // Які не здольны валодаць сабой. — Ха-ха-ха-ха! — засмяялася Мая і, безуладная ад смеху, павісла ў хлопца на рукаве. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асаві́к, ‑а, м.

Абл. Ядомы грыб з чырвонай шапкай; падасінавік. Паміж леташніх лістоў Чырванее асавік, А за ім — кароль грыбоў, Сам магутны баравік. Глебка. Лепей, вядома, было прайсці ў лажок і там карчаваць чырвонагаловыя асавікі. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ракіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, мн. -і, -ро́вак, ж.

1. У шахматнай гульні: адначасовы ход каралём і ладдзёй, пры якім кароль перастаўляецца цераз адно поле ў бок ладдзі, а ладдзю пераносяць цераз караля і ставяць побач з ім.

Зрабіць ракіроўку.

2. Перастаноўка сіл, замена ў чым-н. з мэтай умацавання пазіцый.

Р. кадраў.

У футбольнай камандзе адбылася р.

|| прым. ракіро́вачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)