па́церкі, -рак, адз. па́церка, -і, ДМ -рцы, ж.
1. Тое, што і каралі.
2. Апрацаваныя кавалачкі бурштыну, каралаў, шкла, каменю і інш. з дзірачкамі пасярэдзіне для працягвання ніткі, таксама ўпрыгожанне ў выглядзе нанізаных на нітку шарыкаў ці дробных прадметаў іншай формы, якое надзяваецца на шыю.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жамчу́жны жемчу́жный;
~ныя кара́лі — жемчу́жное ожере́лье;
○ ~ная хваро́ба — вет. жемчу́жная боле́знь;
ж. пат — жемчу́жный пат
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
алма́зны, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да алмазу (у 1 знач.). Алмазныя россыпы. Алмазны бляск. // Зроблены з алмазу (алмазаў); упрыгожаны алмазам. Алмазныя каралі. Алмазная шпілька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пералі́ўны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і пералівісты. Пераліўны голас. □ У чыстым небе расплёсквае па наваколлі пераліўныя песні жаваранак. «Звязда». Пагаслі пераліўныя каралі, жыццё лягло на плечы ўсёй вагон. Летка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фермуа́р, ‑а, м.
1. Засцежка, спражка на чым‑н. (альбоме, каралях і пад.), звычайна ўпрыгожаная чым‑н. // Каралі з такой засцежкай-упрыгожаннем.
2. Спец. Долата для мастацкага разбярства, ціснення скуры.
[Фр. fermoir.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заступі́цца, ‑ступлюся, ‑ступішся, ‑ступіцца; зак., за каго-што і без дап.
Стаць на абарону каго‑, чаго‑н. Петражыцкага не каралі. Заступіўся Сямён Калінавіч. Пташнікаў. — [Булай] заўсёды заступіцца, дапаможа, калі хто са сваіх рабочых трапіць у бяду. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заглядзе́нне, ‑я, н.
Разм. Пра што‑н. прыгожае, такое, чым можна залюбавацца. — Гэта вішні мае зацвілі. Ну, верыце, заглядзенне адно! Адцвілі, а завязі на кожнай галінцы, нібы каралі хто нанізаў. Жычка.
•••
На заглядзенне — так, што можна залюбавацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кара́л, рус. коралл, королёк (па аналогіі з король). Запазычанне праз польск. koral, koralik з італ. corallo (лац. coralium). Форма мн. л. каралі, кралі (Гарэц., Др.-Падб., Яруш.) з польск. korale (Бернекер, 567; Фасмер, 2, 322, 365).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кра́лі ’бусы’ (Нас., Касп., Сл. паўн.-зах., Бяльк., Нік. Очерки, Мядзв., Мат. Маг., Юрч.). Ст.-бел. корали, карали ’каралі’ (з 1578 г.). Запазычанне з польск. korale ’тс’ (Булыка, Запазыч., 171). Форма кралі, магчыма, пад уплывам краля (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кара́л, ‑а, м.
1. Марская нерухомая жывёліна, якая жыве калоніямі на скалах; род паліпаў.
2. Вапнавае адкладанне некаторых відаў гэтых жывёл — чырвоны, ружовы або белы камень, які пасля адпаведнай апрацоўкі выкарыстоўваецца як упрыгожанне. Маніста з каралаў. // Само ўпрыгожанне з такога каменю; каралі.
[Грэч. korallion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)