Ляхты́чка ’рухавая і спрытная ва ўсім асоба’ (капыл., Жыв. сл.). Да лягты́ка (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Марцэля ’жанчына лёгкіх паводзін’ (клец., Нар. лекс.), ’непрыемная жанчына’ (капыл., Нар. словатв.). Да марцава́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Махрачы́, махрашы́ ’карэнні цыбулі, часнаку і інш. агародніны’ (капыл., Нар. словатв.; Жд. 1). Да махры́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мазі́дла ’мазь’ (капыл., Нар. словатв.; чэрв., Сл. ПЗБ) з польск. mazidło ’мазь для націрання’. Да ма́заць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мні́шка ’рымска-каталіцкая манахіня’ (Нас.), ’нерашучая асоба’ (капыл., Жыв. сл.). З польск. mniszka ’манахіня’ (Кюнэ, Poln., 77).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыці́ністы, прыці́місты, прыці́месты ’круты, абрывісты, стромкі (бераг)’ (саліг., Нар. словатв.; саліг., капыл., ЛА, 2). Да прыціна́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кало́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Невялікая калода; тое, што і калода (у 1 знач.).

Парэзаць бярозу на калодкі.

2. Кусок дрэва, які служыць асновай у некаторых інструментах, прыборах.

К. рубанка.

3. Кусок дрэва, выструганы ў форме ступні, які выкарыстоўваецца пры пашыве абутку; капыл.

Выплятаць лапці на калодцы.

4. Сярэдняя частка кола, у якой умацоўваюцца спіцы.

Колы па калодкі ў гразі.

5. Планка для мацавання на грудзях ордэнаў, медалёў ці ордэнскіх стужак.

Ордэнская к.

|| памянш. кало́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. кало́дачны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Матру́шкі ’маточкі нітак, якія выкарыстоўваюцца замест чаўнака пры тканні выкладаннем’ (Бір. дыс.; капыл., Жыв. сл.; слуц., КЭС), мотру́шкі ’каляровыя маточкі ўтоку пры ўзорным тканні’ (нараўл., Уладз.), матру́ха ’прылада, на якую навіваюць ніткі, матавіла’ (Бір. дыс.; шчуч., Сцяшк. Сл.), капыл. матру́шка ’невялікі скрутак лык’. Пад уплывам дзеяслова матаць з вяртуха, вяртушка (Сл. ПЗБ). Параўн. таксама мату́шка (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Твэ́рыць ’дурэць, гарэзнічаць’ (капыл., Жыв. сл.). Экспрэсіўнае ўтварэнне ад тварыць ’вытвараць’ (гл. тварыць 1) пад уплывам чвэ́рыць ’тс’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мазур-полька, мазурко́вая полька ’від полькі-мазуркі, якую танцавалі трасучыся’ (капыл., Жыв. сл.; круп., Сл. ПЗБ). Да мазур 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)