остана́вливать несов.
1. (прекращать движение) спыня́ць, затры́мліваць;
2. (сдерживать, запрещать что-л.) спыня́ць, не дава́ць;
3. перен. (сосредоточивать на ком-, чём-л.) спыня́ць; звярта́ць, зваро́чваць;
остана́вливать чьё-л. внима́ние звярта́ць ува́гу каго́-не́будзь;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Выбача́ць ’дараваць, прабачаць’ (Нас., Грыг., Яруш., Шпіл., Касп., Гарэц., Байк. і Некр., Бір. Дзярж., БРС, КТС), выбачэ́нне ’прабачэнне’ (Нас., Яруш., Гарэц., Байк. і Некр., БРС), выбачанне ’літасць’ (Нас.), укр. вибача́ти ’дараваць, прабачаць’, вибачення ’прабачэнне’. З польск. wybaczać ’тс’, wybaczenie ’прабачэнне’, wybaczanie ’тс’, што ў сваю чаргу ад baczyć ’звяртаць увагу, глядзець пільна’. Параўн. палес. выбачиты ’выпусціць з вачэй (з поля зроку)’, г. зн. ’не глядзець, не звяртаць увагі, прабачаць’ (Булг., 194; Брукнер, 10); гл. ба́чыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адрасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак. і незак., што.
Накіраваць (накіроўваць), паслаць (пасылаць) што‑н. на пэўны адрас. Адрасаваць пісьмо маці. // Накіраваць (накіроўваць), звярнуць (звяртаць) да каго‑, чаго‑н. Я адрасую слова Да Аб’яднаных Нацый. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канцэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак.
1. каго-што. Збіраць, групаваць у адным месцы.
К. вытворчасць.
К. войскі.
2. перан. Звяртаць, накіроўваць на што-н.
К. думкі.
К. увагу.
3. што. Згушчаць, насычаць (спец.).
К. раствор.
4. што. Тое, што і абагачаць (у 2 знач.; спец.).
К. руду.
|| зак. сканцэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (да 1 знач.).
|| наз. канцэнтра́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пака́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да паказаць (у 1–8 знач.).
•••
Вачэй не паказваць — не бываць, не з’яўляцца дзе‑н., у каго‑н.
Пальцам (пальцамі) паказваць (тыкаць, тыцкаць) — звяртаць увагу, указваць на таго, хто праявіў сябе з адмоўнага боку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Звага́ ’спрыт, спраўнасць’ (Нас.) Рус. смал. зва́га ’павага’, укр. зва́га ’рашучасць, смеласць’. Як і адвага (гл.), павага, увага да кораня вага (гл.) з прэфіксам з‑, хутчэй назоўнік на базе прэфіксальнага дзеяслова зважаць ’звяртаць увагу’ з чаргаваннем зычнага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падрабя́знасць ж.
1. подро́бность; дета́льность; простра́нность; см. падрабя́зны;
2. подро́бность; дета́ль, ча́стность;
звярта́ць ува́гу на ~ці — обраща́ть внима́ние на подро́бности (дета́ли, ча́стности)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
устремля́ть несов.
1. (стремительно двигать) накіро́ўваць, ру́хаць;
2. перен. накіро́ўваць; (обращать) звярта́ць; (уставлять — о взгляде, глазах и т. п.) утаро́пліваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пачува́ць ’адчуваць сябе, прадчуваць’ (ТСБМ, Гарэц., Нас., Шат.), пачува́нне ’адчуванне’ (ТСБМ, Нас.). Укр. почува́ти, почува́ння, польск. poczuwać, poczuwanie, серб.-харв. чу́вати — ітэратыў прасл. čuti > чуць (гл.). Прасл. форма з’яўляецца працягам і.-е. *(s)kēu̯‑ ’звяртаць увагу на што-н., слухаць, адчуваць, прыкмеціць, выявіць’ (Міклашыч, 37; Бернекер, 1, 162–3; Трубачоў, Эт. сл., 4, 134–136; SP, 2, 295–297).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
обраща́ть несов.
1. (поворачивать) паваро́чваць;
2. (устремлять, направлять) звярта́ць, накіро́ўваць;
обраща́ть внима́ние звярта́ць ува́гу;
3. (превращать) пераваро́чваць (у каго, што); ператвара́ць (у што); абарача́ць (у каго, у што);
обраща́ть просты́е дро́би в десяти́чные мат. ператвара́ць звыча́йныя дро́бы ў дзесятко́выя;
4. (склонять к чему-л.) пераваро́чваць (у што); схіля́ць (да чаго); см. обрати́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)