Падпераза́ць ’сцягнуць, зацягнуць на таліі поясам, папругай і г. д.; надзець на каго-н. пояс, папругу і пад.’ Рус. (паўдн., зах.) подпераза́ть, укр. підпереза́ти ’тс’. Ад пераз (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

арка́н, ‑а, м.

Доўгая вяроўка з рухомай пятлёй на канцы, якой ловяць жывёлу; ласо.

•••

І на аркане не зацягнеш гл. зацягнуць.

[Цюрк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

марселье́за, ‑ы, ж.

Французская рэвалюцыйная песня, якая стала потым нацыянальным гімнам Францыі. Загрымеў пляск апладысментаў, а хтосьці паспеў зацягнуць марсельезу. Гартны.

[Фр. Marseillaise, ад назвы горада Марсель.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

назаця́гваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.

Зацягнуць у сярэдзіну, унутр чаго‑н. вялікую колькасць каго‑, чаго‑н. Назацягваць мяшкоў у сенцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заволо́чь сов.

1. (закрыть — о небе, глазах) безл. завалачы́, мног. пазавалака́ць, пазавала́кваць, зацягну́ць, мног. пазаця́гваць, засла́ць, мног. пазасціла́ць;

2. (затащить) прост. завалачы́, мног. пазавалака́ць, пазавала́кваць, зацягну́ць, мног. пазаця́гваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Абарса́ць ’зацягнуць аборы ў лапці’ (Шат.), обарсаць (КСТ, КЭС), аббэрсаны (КТС), магчыма, *об‑вьрз‑ати (< прасл. *vьrz‑ti ’вязаць’), параўн. рус. верзни ’лапці’ і бел. барсні ’тс’. Іншую версію гл. у Рудніцкага, 201. Параўн. таксама Краўчук, Бел.-укр. ізал., 37. Гл. барсні.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

запазні́цца, -пазню́ся, -по́знішся, -по́зніцца; зак.

1. Прыбыць пазней, чым трэба, або наступіць са спазненнем.

Поезд запазніўся.

Вясна запазнілася.

2. Затрымаўшыся, прабыць дзе-н. да позняй пары.

З. на рабоце.

3. з чым, з інф. і без дап. Зацягнуць выкананне чаго-н., зрабіць што-н. пазней, чым трэба.

З. з сяўбой.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазаця́гваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. каго-што. Зацягнуць куды-н. або ў што-н. усё, многае ці ўсіх, многіх.

П. лодкі да ракі.

2. што, пераважна безас. Пакрыць тонкім слоем чаго-н. усё, многае; загаіць усё, многае.

Сажалку пазацягвала раскай.

Раны пазацягвала.

3. што. Туга сцягнуць усё, многае.

П. рукзакі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

навалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; навало́к, -лакла́, -ло́; -лачы́; -ло́чаны; зак., чаго (разм.).

1. Прыцягнуць, прынесці за некалькі прыёмаў у значнай колькасці.

Н. галля.

2. каго. Прывесці, навесці ў вялікай колькасці куды-н. (неадабр.).

Н. незнаёмых.

3. пераважна безас. Зацягнуць, закрыць.

З захаду навалакло хмар.

|| незак. навалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазавалака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Завалачы, закрыць, заслаць усё, многае. Пазавалакалі хмары неба.

2. Разм. Валочачы, зацягнуць куды‑н. усё, многае або ўсіх, многіх. Пазавалакаць бярвенне ў павець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)