заві́ўка, ‑і, ДМ ‑віўцы; Р мн. ‑вівак; ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. завіваць — завіць і завівацца — завіцца. Стрыжка і завіўка валасоў.
2. Прычоска ў выглядзе завітых валасоў. Кароткая завіўка замест кос як бы падменьвала ранейшую Касю нейкай другой. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закруці́ць¹, -учу́, -у́ціш, -у́ціць; -у́чаны; зак.
1. што. Круцячы, завіць, загнуць, заламаць або завязаць чым-н.
З. вусы.
З. рукі.
2. што. Абматаць вакол чаго-н.
З. хустку на галаву.
3. каго-што. Загарнуць у што-н., абматаць чым-н.
З. дзіця ў коўдру.
4. што. Круцячы, зашрубаваць, закрыць.
З. гайку.
З. кран.
◊
Закруціць галаву каму (разм., неадабр.) — моцна захапіць, пазбавіўшы здольнасці цвяроза разважаць.
З. галаву дзяўчыне.
|| незак. закру́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазакру́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Закруціць, завіць (пра валасы). Пазакручваць вусы. // Замацаваць, завязаць усё, многае. Пазакручваць дротам клямкі дзвярэй.
2. Абвязаць, абматаць чым‑н. усё, многае. Пазакручваць бінтам пальцы.
3. Загарнуць у што‑н. усіх, многіх або ўсё, многае. [Маці] пазакручвала ў лахманы малодшых Сяргеевых сясцёр і брата. Чарнышэвіч.
4. Круцячы, завінціць усё, многае. Пазакручваць гайкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нави́ть сов.
1. наві́ць, мног. панавіва́ць; накруці́ць, мног. панакру́чваць; намата́ць, мног. панамо́тваць;
2. (изготовить витьём) наві́ць, мног. панавіва́ць;
3. прост. (о волосах) заві́ць, мног. пазавіва́ць;
4. обл. (укласть на воз) накла́сці, мног. панаклада́ць, панакла́дваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падкруці́ць, ‑кручу, ‑круціш, ‑круціць; зак., каго-што.
1. Закруціць глыбей, тужэй. Падкруціць вінт. □ Няўклюдны цвік балюча мул[яе] пятку. Нрыцерці б цвік, абмотку падкруціць... Пысін. // Разм. Круцячы якое‑н. прыстасаванне, узмацніць або павялічыць што‑н. Я падышоў да стала і падкруціў кнот у лямпе. Бажко.
2. Нямнога завіць; падвіць. Падкруціць валасы. □ Сіняўскі падкруціў чорныя вусы, пакасіўся на камандзіра. Алешка.
3. Разм. Нялоўка ступіўшы, падвярнуць. Падкруціць нагу.
4. перан. Разм. Уздзейнічаць на каго‑н., прымусіць рабіць лепш, хутчэй. — А ты вось паспрабуй, падкруці яго, гэтага Бялькевіча. Савіцкі.
•••
Падкруціць (закруціць) гайку (гайкі) — павялічыць патрабаванні, зрабіць іх больш строгімі, суровымі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закруці́ць 1, ‑кручу, ‑круціш, ‑круціць; зак., каго-што.
1. Скруціць; завіць. Закруціць дрот. Закруціць вусы. □ Пані Авяліна пачала папраўляць валасы, каб закруціць на скронях і ля вушэй завітушкі. Бажко. // Загнуць, заламаць. Хтосьці схапіў Юрку за рукі і закруціў іх назад. Курто. // Замацаваць, завязаць (дротам і пад.). Коля стаяў і чакаў, покуль Крамарэвіч закруціў дротам сенцы. Чорны.
2. Абматаць вакол чаго‑н. Закруціць на шыю шалік. Закруціць хустку на галаву.
3. Загарнуць у што‑н., абматаць чым‑н. [Шура] закруціла ў коўдру дзіця, узяла на рукі, выйшла на вуліцу. Арабей.
4. Круцячы, зашрубаваць. Закруціць гайкі. // Павярнуўшы, перакрыць. Закруціць кран.
5. Разм. Моцна захапіўшы, стаміць. — Закруціла мяне любоў з гэтай Лёлькай, месца сабе не знайду. Быкаў.
•••
Закруціць гайку (гайкі) — тое, што і падкруціць гайку (гайкі) (гл. падкруціць).
Закруціць галаву каму — а) выклікаць пачуццё кахання да сябе; б) стаміўшы чым‑н., збіць з толку.
закруці́ць 2, ‑кручу, ‑круціш, ‑круціць; зак.
Разм. Пачаць круціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)