ідыёт, -а, М -ёце, мн. -ы, -аў, м.
1. Разумова адсталы, недаразвіты ад нараджэння чалавек.
2. Дурань, тупіца (разм., лаянк.).
|| ж. ідыётка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абтрапа́нец, ‑нца, м.
Разм. Тое, што і абадранец. [Міхалапіха:] — Я табе пакажу, дурань, абтрапанец, як да дачкі заляцацца! Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дуры́ла, ‑ы, м.
Разм. лаянк. Дурань, дурніца. «Бадай жа ты прапаў, мой мілы! Не знаць бы век цябе, дурылы!» Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дурале́й разг. ду́рань, -рня м., дуры́ла, -лы м., дурні́ла, -лы м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тагды́, прысл.
Абл. Тады. Калі яна [цётка] заўважвала, бывала, Што ем я не са смакам, Тагды заўсёды трактавала: — Еш, дурань, бо то з макам! Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мя́ла, -а, мн. -ы, -аў, н.
1. Драўляны таўкач, якім таўкуць бульбу, расціраюць харчовыя прадукты.
2. перан. Непаваротлівы, няспрытны чалавек (разм.).
◊
Дурань і мяла зломіць (разм., неадабр.) — неразумны чалавек і добрую справу сапсуе.
Ні ў кола ні ў мяла (разм., неадабр.) — пра няўмелага, няздатнага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Дурдо́ла ’дурыла, дурань’ (Нас.). Няясна. Нейкае кантамінаванае слова (першая частка да дур‑ ’дурны, дурань, дурыць’; параўн. адносна ўтварэння ў Насовіча таксама дуры́лда, дуры́нда ’дурань’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
са́ла ср., в разн. знач. са́ло; (свиное посоленное — ещё) шпик м.;
◊ залі́ць с. за ску́ру — (каму) навреди́ть (насоли́ть) (кому);
ду́рань-ду́рань, а с. лю́біць — погов. губа́ не ду́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зачмуці́ць, ‑чмучу, ‑чмуціш, ‑чмуціць; зак., каго-што.
Разм. Увесці ў зман, задурыць галаву каму‑н. [Бабка:] — Не зводзь, стары дурань, з тропу малога. Хлопцу галаву зачмуціш паравозамі сваімі. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дурні́ла, ‑ы, м.
Разм. лаянк. Дурань, дурніца. — Ну, хутчэй абувай, чуеш! Скакаць пойдзеш! — З табой? — Ну а што ж? Са мною! Ох ты, дурніла! Яшчэ падзякуй, што бяру! Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)