паадніма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Адняць, адставіць ад чаго‑н. усё, многае. Пааднімаць драбіны ад сцяны.
2. безас. Паралізаваць многае. Ногі пааднімала.
3. Спыніць кармленне малаком маці — пра ўсіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Баля́ска ’драбіны’ (Булг.). Вытворнае ад баля́са (гл.). Першапачаткова меліся на ўвазе перакладзіны (балясы) драбін.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ле́стница
1. (неподвижная, обычно в здании) ле́свіца, -цы ж., усхо́ды, -даў ед. нет;
пара́дная ле́стница пара́дная ле́свіца (пара́дныя ўсхо́ды);
чёрная ле́стница чо́рная ле́свіца (чо́рныя ўсхо́ды);
2. (приставная, переносная) драбі́ны, -бі́н ед. нет, ле́скі, -сак ед. нет;
пожа́рная ле́стница пажа́рныя драбі́ны;
складна́я ле́стница складны́я драбі́ны;
верёвочная ле́стница вяро́вачныя ле́скі;
3. перен. ле́свіца, -цы ж.;
иерархи́ческая ле́стница іерархі́чная ле́свіца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыстро́й ’драбіны (лесвіца)’ (жыт., Мат. Гом.). Рус. дыял. при́стро́й ’прыбудова да будынка’. Нулявы дэрыват ад прыстро́іць < стро́іць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Піцны, у вырабе піўны воз ’фуражныя драбіны’ (Гарб.). Са ст.-польск. ріспу < pica ’корм, фураж’ < прасл. *pilja > бел. піша (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Страме́нкі (страме́нкы, страмэ́нты) ‘барвенак’ (Бейл., Сл. Брэс., Сл. ПЗБ), ‘купалка’ (пін., Бейл.). Відаць, да наступнага слова з-за знешняга падабенства да драбіны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ладна́ць ’рыхтаваць, напр., драбіны, косы’ (паўд.-усх., КЭС), укр. ладнати ’тс’, ’збіраць (у дарогу) © рус. ладнаць ’рыхтаваць, ладзіць, рамантаваць’. Запазычана з украінскай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Біндзю́г драбіны, воз, калёсы’ (Бяльк.), біндзю́к (Касп.). Рус. биндю́г, биндю́га і г. д. Лічыцца запазычаннем з с.-н.-ням. bindinge. Гл. Фасмер, 1, 150, 166; Шанскі, 1, Б, 120.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вярхні́ца ’драбіны ў калёсах’ (пух., З нар. сл.), рус. кастр. ве́рхница ’верхняя падоўжная аснова калёс’, польск. wierzchnica ’верхняя частка чаго-небудзь’. Утворана ад верхні (< vьrxьnь) і суф. ‑іца (< ‑ica).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Палу́каш ’плецены кораб, які ўстаўляецца ў драбіны воза або ў сані’ (ТСБМ, Янк. 3.; Сл. ПЗБ, Нар. сл.), палу́кашак ’тс’ (Дразд., Сержп. Земл., Яруш., Федар. VI). З пол(у) і кош (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)