даку́члівы, ‑ая, ‑ае.
Які дакучае, назаляе. Пачаліся восеньскія дажджы, частыя і дакучлівыя. Галавач. Коні матлялі галовамі, адганялі дакучлівых аваднёў. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разняго́дзіцца, ‑дзіцца; безас. зак.
Разм. Пра наступленне непагоды, нягоды. Вось нечакана разнягодзілася, пайшлі дажджы, шэрасць і волкасць завалаклі далягляд. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Марусі́ць ’імжэць (аб дажджы)’ (слонім., КЭС), марусіцца ’дробна капаць’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). Да марасі́ць (гл.); ‑у‑ — пад уплывам церушы́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адснава́ць, ‑сную, ‑снуеш, ‑снуе; ‑снуём, ‑снуяце; зак.
Скончыць (перастаць) снаваць. Адснаваць кросны. / у перан. ужыв. Адснавалі прадвеснія хмары, Адлілі праліўныя дажджы. Гурло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паразмыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Размыць усё, многае. На сцяне вісела абарваная афіша. Вісела даўно, бо дажджы паразмывалі на ёй фарбы. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. чым. Рабіць узмахі, рухі ў паветры.
М. рукой каму-н.
2. чым. Трэсці чым-н., пагражаючы каму-н.
М. кулаком.
3. Хутка ісці, рухацца, шпарыць (разм.).
Прыйшлося м. пяць кіламетраў па дажджы.
|| аднакр. махну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. маха́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Плі́шчыцца ’хадзіць на двор рэдкім, мець бягунку’ (Бяльк.). Да плі́скаць, плю́скаць (гл.). Параўн. чэш. plískati ’аб спорным, хуткім дажджы’, серб.-харв. пљу́штати ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́суху, прысл.
Разм. Па сухім месцы, сухім шляхам. Унь ля ганку і каменьчыкі тыя, якімі.. [Нявада] вылажыў сцежку цераз двор, каб посуху хадзіць у дажджы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ *Мырча́ць, мырчяты ’імжэць (аб дажджы)’ (Клім.). Найбольш блізкім адпаведнікам з’яўляецца паўн.-рус. моро‑ чить ’станавіцца хмурным’, перм. ’імжэць’. Да морак (гл.). Параўн. таксама літ. mėrkėti ’мокнуць, намакаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дождж, дажджу́, мн. дажджы́, дажджо́ў, м.
1. Атмасферныя ападкі ў выглядзе кропелек вады.
Два дні ішоў д. 3 вялікага грому малы д. (з нар.).
2. перан. Пра тое, што сыплецца ў мностве.
Д. асколкаў.
Д. канфеці.
○
Зорны дождж — з’яўленне на начным небе мноства метэарытаў.
|| памянш. до́жджык, -у, мн. -і, -каў, м.
|| прым. дажджавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)