плюш, ‑у, м.
Тканіна, у якой ворс радзейшы, але вышэйшы, чым у аксаміце. На сцэне стаяў стол, накрыты, як у важнай установе, чырвоным плюшам, на стале графік з вадою. Грамовіч.
[Ням. Plüsch ад лац. pilus — волас.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суме́шчаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад сумясціць.
2. у знач. прым. Разлічаны на адначасовае выкананне чаго‑н. Сумешчаны графік. // Які аб’ядноўвае ў сабе элементы розных збудаванняў. Сумешчаны санвузел.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расклад, распарадак, графік, рэгламент
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
ушчыльні́ць, -ыльню́, -ы́льніш, -ы́льніць; -ы́льнены; зак.
1. што. Зрабіць больш шчыльным (у 1 знач.), сціскаючы.
У. глебу.
У. сіласную масу.
2. каго-што. Засяліць больш, шчыльней ці ўсяліць каго-н. да каго-н. дадаткова.
У. кватэру.
У. жыльцоў.
3. перан., што. Запоўніць цалкам, зрабіць больш насычаным.
У. рабочы дзень.
Ушчыльнены графік работ.
У. тэрміны жніва (скараціць, сціснуць).
|| незак. ушчыльня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. ушчыльне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цыклі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які адбываецца па цыклах (у 1 знач.).
2. Які складае цыкл (у 2 знач.). Цыклічная дэманстрацыя кінафільмаў.
3. Спец. У хіміі — які мае кальцавую будову, структуру. Цыклічныя вуглевадароды.
4. Які прытрымліваецца цыклічнасці (у 2 знач.). Цыклічны графік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гадзі́нны в разн. знач. часово́й;
~нная апла́та — часова́я опла́та;
~нная ле́кцыя — часова́я ле́кция;
г. гра́фік — часово́й гра́фик;
○ г. по́яс — часово́й по́яс
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цыклі́чнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць цыклічнага; чаргаванне. У «Гусляры» паэт [Я. Купала] авалодваў таксама кампазіцыяй, у аснове якой была цыклічнасць падзей, звязаных ці з земляробчай працай, ці са зменаю пор года. Лойка.
2. Сістэма арганізацыі вытворчасці, пры якой яна складаецца з вытворчых цыклаў, якія ажыццяўляюцца строга па графіку. Цыклічнасць вытворчасці. Графік цыклічнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́біцца, -б’юся, -б’ешся, -б’ецца; зак.
1. з чаго. З цяжкасцямі выйсці адкуль-н., вызваліцца.
В. з натоўпу.
В. з галечы.
В. з даўгоў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прабіцца, вылезці з-пад чаго-н. на паверхню.
Агонь выбіўся з-пад страхі.
Валасы выбіліся з-пад хусткі.
3. Разбіцца (пра шкло акна).
Выбілася шыба.
◊
Выбіцца з сіл — вельмі стаміцца, знемагчы.
Выбіцца з графіка — парушыць графік работ.
Выбіцца са сну (разм.) — доўга не засынаць, часта прачынацца ноччу.
Выбіцца (або выйсці) у людзі (разм.) — пасля доўгіх намаганняў дасягнуць добрага грамадскага становішча.
|| незак. выбіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зме́нны
1. в разн. знач. сме́нный;
з. інжыне́р — сме́нный инжене́р;
~ннае зада́нне — сме́нное зада́ние;
~ннае ко́ла — сме́нное колесо́;
2. изменя́емый;
~нныя часці́ны мо́вы — изменя́емые ча́сти ре́чи;
○ з. гра́фік — скользя́щий гра́фик
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апярэ́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.
1. Рухаючыся ў адным кірунку з кім‑, чым‑н., апынуцца наперадзе; абагнаць. Мартын раптам скідае з сябе павольнасць. Абагнаць Аўгіню, апярэдзіць яе і першым даплыць да забітай качкі! Колас. // Зрабіць што‑н. раней за другога. Лёня ўжо збіраўся, як толькі яны наблізяцца да скрыжавання, пастукаць па брызенце, але яго апярэдзіў Хоміч. Брыль.
2. перан. Дасягнуць лепшых вынікаў у параўнанні з кім‑, чым‑н.; апынуцца наперадзе каго‑, чаго‑н. у якіх‑н. адносінах; перавысіць. Апярэдзіць графік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)