жа́лованный

1. (подаренный) уст. дарава́ны; (о правах и т. п.) нада́ны;

2. / жа́лованная гра́мота дарава́льная гра́мата.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ахо́ўны

1. охра́нный;

2. защи́тный;

~ныя лесанасаджэ́нні — защи́тные лесонасажде́ния;

~ная афарбо́ўка — защи́тная окра́ска;

~ная гра́мата — охра́нная гра́мота; охра́нный лист

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Тараба́рскі ’незразумелы, пазбаўлены сэнсу, бязглузды’, тараба́ршчына ’агульнае незразумелае гаварэнне, гоман’, тараба́рыць ’займацца пустымі размовамі, балбатаць’ (ТСБМ). Параўн. укр. тараба́рщина, тараба́рити ’тс’, рус. тараба́рский ’незразумелы, пазбаўлены сэнсу’, тараба́рщина ’нешта незразумелае’, тараба́рить ’балбатаць, займацца пустымі размовамі’, ст.-рус. тарабарская грамота (XV ст.) ’сістэма тайнапісу’. У аснове ўтварэнняў спалучэнне тары-бары (гл.), зыходным лічыцца рус. тараба́р ’балбатун’ (Фасмер, 4, 20; Новое в рус. этим., 230), вытворнае ад адпаведнага дзеяслова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дакла́дны ’дакладны’ (БРС). Укр. докла́дний ’тс’. Запазычанне з польск. dokładny ’тс’. Параўн. дакла́днасць, дакла́дна. Польск. слова з такім значэннем вядома ў помніках з XVIII ст. і звязана з дзеясловам dokładać (się), dokład. Слаўскі (1, 154) прыводзіць як паралель ст.-польск. dołożny ’дакладны’ (< dołożyć) і рус. приле́жный (< прилега́ть).

Дакладны́ (БРС): дакладна́я запіска < рус. докладна́я записка (а гэтыя словы да докла́д > бел. дакла́д). Адносна рус. докладна́я (уласна дакладная записка) падрабязна ў Шанскага, 1, Д, Е, Ж, 157. Ужо ў сярэдзіне XV ст. ужывалася слова докладная («а докладную писал чернец Иринарх…»), якое ўзнікла на базе словазлучэння докладная грамота.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ганаро́вы в разн. знач. почётный;

г. госць — почётный гость;

~вае зва́нне — почётное зва́ние;

г. прэзі́дыум — почётный прези́диум;

~вая ва́рта — почётный карау́л;

~вая гра́мата — почётная гра́мота

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

даться в разн. знач. да́цца;

не даться в обма́н не даць сябе́ ашука́ць (падману́ць);

гра́мота дала́сь ему́ легко́ гра́мата дала́ся яму́ лёгка;

ди́ву даться здзіві́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пара́дны

I в разн. знач. пара́дный;

~нае шэ́сце — пара́дное ше́ствие;

~ная фо́рма — пара́дная фо́рма;

п. вы́гляд — пара́дный вид

II: п. за́піс ист. поря́дная за́пись;

~ная гра́матаист. поря́дная гра́мота

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

почётный

1. (пользующийся почётом) пачэ́сны; (почтенный) шано́ўны; (уважаемый) паважа́ны;

почётный гость пачэ́сны госць;

2. (избираемый в знак почёта, являющийся выражением почёта) ганаро́вы;

почётный акаде́мик ганаро́вы акадэ́мік;

почётное зва́ние ганаро́вае зва́нне;

почётный прези́диум ганаро́вы прэзі́дыум;

почётный карау́л ганаро́вая ва́рта;

почётная гра́мота ганаро́вая гра́мата;

3. (делающий честь) пачэ́сны;

почётное предложе́ние пачэ́сная прапано́ва;

почётный мир пачэ́сны мір.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)