су́дна-год, -а, М су́дна-го́дзе, мн. су́дна-гады́, су́дна-гадо́ў, м. (спец.).
Адзінка рабочага часу судна¹, якая вылічваецца работай, што выконваецца суднам¹ за адзін год плавання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бу́дет (хватит) разг. го́дзе, хо́піць, до́сыць, бу́дзе.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ну¹, выкл.
Ужыв. пры падахвочванні да якога-н. дзеяння, а таксама пры здзіўленні, абурэнні, пагрозе і іншых пачуццях.
Ну, расказвай!
Ну, годзе ўжо спаць.
Ну і надвор’е ж сёння!
Ну, помні!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стоп.
1. выкл. Ужыв. як каманда: стой, спыніся!; як загад у значэнні: хопіць, даволі, годзе!
С.!
Прыехалі.
2. у знач. нязм. наз. Назва сігналу для прыпынку транспарту.
Сігнал с.
Знак с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адлаві́ць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак.
1. Злавіць, вылавіць нейкую частку каго‑н. У 1939 годзе адлавілі каля фермы двух, а ў 1940 годзе шэсць лісянят. В. Вольскі.
2. Скончыць лавіць, перастаць займацца лоўляй каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лі́тусь, лі́тюсь ’у мінулым годзе’ (кам., драг., Сл. ПЗБ). Да ле́тась (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хва́тит нареч., разг. хо́піць; (достаточно, довольно) до́сыць, даво́лі, бу́дзе, го́дзе;
хва́тит с вас и э́того хо́піць (бу́дзе) з вас і гэ́тага;
хва́тит дура́читься го́дзе дуры́цца;
◊
с меня́ хва́тит з мяне́ хо́піць (даво́лі);
хва́тит! хо́піць! (даво́лі!, до́сыць!, го́дзе!); см. хвати́тьII.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сяго́лета ’ў гэтым годзе’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ; маг., мін., гом., ЛА, 2, Шат., Растарг.), сего́лето ’тс’ (ТС). Карскі (2–3, 74) выводзіў з сего лета, гл. сёлета. Сюды ж сяго́летак ’жывёла, што нарадзілася ў гэтым годзе’ (Касп., Шат.), сеголе́ток ’тс’ (ТС), сяголе́тка ’цялушка гэтага года’ (Сл. ПЗБ) і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ле́тась, прысл.
Разм. У мінулым годзе. [Ліза:] «Я ўжо так прывыкла да вучняў, што цяпер было б шкада іх пакідаць... У мяне ў гэтым годзе іх больш, чым летась». Шахавец. Ляцяць, як і летась, у вырай З наседжаных гнёзд жураўлі. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трызі́мак ‘конь, цялё на трэцім годзе, трацяк’ (Сцяшк.; беласт., вільн., Сл. ПЗБ). Да тры і зіма (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)