гарпу́нны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да гарпуна. Гарпуннае кап’ё. Гарпунны трос. Гарпунная гармата.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́шка¹, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.
1. Гармата, якая мае насцільную траекторыю стральбы і прызначаецца для паражэння наземных, надводных і паветраных цэлей.
2. Апарат для лячэння сродкамі радыеактыўнага выпраменьвання (спец.).
Кобальтавая п.
|| прым. пу́шачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мітралье́за, ‑ы, ж.
Скарастрэльная мнагаствольная гармата, якая страляе карцеччу. Не стрымаць пралетарскага ўзлёту Ні мітральезай, Ні кулямётам. А. Александровіч.
[Фр. mitrailleuse, ад mitraille — карцеч.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гару́дзія ’гармата’ (Сл. паўн.-зах.). Запазычанне з рус. ору́дие ’тс’ (да рус. слова гл. Фасмер, 3, 154).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
самахо́дны тех. самохо́дный;
с. камба́йн — самохо́дный комба́йн;
~ная гарма́та — самохо́дное ору́дие;
○ ~нае шасі́ — самохо́дное шасси́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
га́ўбіца, ‑ы, ж.
Гармата са ствалом сярэдняй паміж пушкай і марцірай даўжыні; страляе навесным агнём. А час ляціць, як шумны снарад, пушчаны на артылерыйскім палігоне з шыракаротай гаўбіцы. Паслядовіч.
[Ням. Haubitze.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зені́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Разм. Зенітная гармата. Аўтаматычная зенітка. □ У той час, калі самалёты рабілі сваю брудную справу, па іх пачалі страляць зеніткі. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассвіта́нне, ‑я, н.
Пара, калі пачынае рассвітаць; світанне. Якраз на самым рассвітанні Міхал вярнуўся з пахавання. Колас. Толькі гадзін за дзве да рассвітання з боку гарадка бухнула гармата. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саракапя́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Разм. Гармата з калібрам ствала ў сорак пяць міліметраў. Здрыганулася зямля, захадзіла хадуном у рацэ вада, як закіпеўшы: сталі біць саракапяткі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Марці́ра артылерыйская гармата з кароткім ствалом’ (ТСБМ). У Крукоўскага (Уплыў, 82) бел. марты́ра — з рус. мовы, у якую (ў XVIII ст. праз гал. mortier ’ступа, марціра’) было запазычана з франц. mortier (< лац. mortārium ’ступа’ (Фасмер, 2, 658)).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)