уду́шлівы

1. в разн. знач. уду́шливый;

у. ка́шаль — уду́шливый ка́шель;

~вая атмасфе́ра жыцця́ — уду́шливая атмосфе́ра жи́зни;

~выя га́зы — уду́шливые га́зы;

2. страда́ющий оды́шкой

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адрыгну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Выдаліць газы, часціны, ежы пры адрыжцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аклюзава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

Спец. Мець здольнасць паглынаць газы, рабіць аклюзію ​1.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парамагне́тыкі, ‑аў; адз. парамагнетык, ‑а, м.

Спец. Слабамагнітныя целы, да якіх належаць некаторыя газы і металы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мія́змы, ‑аў; адз. міязма, ‑ы, ж.

Кніжн. Па старых уяўленнях — ядавітыя выпарэнні, газы, якія ўтвараюцца пры гніенні і нібыта выклікаюць заразныя хваробы.

[Грэч. miasma — забруджванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

газ​I

1. хим. газ, род. га́зу м.;

грему́чий газ грыму́чы газ;

свети́льный газ свяці́льны газ;

слезоточи́вый газ слёзатачы́вы газ;

уду́шливый газ уду́шлівы газ;

2. газы га́зы, -заў ед. нет.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кра́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.

Памянш. да крама; невялікая крама. [Волька] ўжо абышла кааператыўныя крамкі: купіла газы, цукерак дзецям, мыла, дастала і хусцінку старой. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паарышто́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Арыштаваць усіх, многіх. У час вайны ніхто вечарам агню не запальваў: не было газы ды і небяспечна. Маглі наляцець фашысты і ўсіх паарыштоўваць. Дайліда.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фільтрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.

1. Ачышчаць, прапускаючы праз фільтр (вадкасць, газы). Фільтраваць ваду.

2. Прапускаць праз сябе вадкасць. Пясок пустыні фільтруе зімнюю вільгаць.

3. перан. Разм. Падвяргаць адбору.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

газ ​1, ‑у, м.

1. Фізічнае цела, асобныя часціны якога, слаба звязаныя паміж сабой, рухаюцца свабодна і раўнамерна запаўняюць усю прастору, у якой знаходзяцца. Прыродны газ. Атмасферныя газы. // Агульная назва гаручых газападобных ці парападобных рэчываў, якія скарыстоўваюцца для ацяплення, асвятлення і пад. Газ — цудоўнае паліва. Ён з поспехам можа замяніць вугаль, дровы, нафту. «Беларусь». // Пра награвальныя і інш. прылады, якія скарыстоўваюць для свайго дзеяння такія рэчывы. Кватэра з газам.

2. толькі мн. (га́зы, ‑аў). Газападобныя страўнікавыя выдзяленні.

3. звычайна мн. (га́зы, ‑аў). Баявыя атрутныя газападобныя рэчывы. Вярнуўся Сцяпан з вайны, здаецца б, радасці колькі! Але вярнуўся чалавек хворым. Атруцілі яго газамі. Лынькоў.

•••

Балотны газ — бясколерны гаручы газ, які ўтвараецца ад гніення раслінных рэшткаў.

Вуглякіслы газ — бясколерны газ, які ўтвараецца пры поўным згаранні вугляроду.

Генератарны газ — газападобнае паліва, якое атрымліваецца з каменнага вугалю, торфу, коксу, дрэва ў спецыяльных печах — газагенератарах.

Грымучы газ — выбуховая сумесь вадароду з кіслародам.

Інертныя газы — газы, якія амаль не ўступаюць у хімічныя рэакцыі з іншымі элементамі.

Коксавы газ — гаручы газ, які атрымліваецца пры каксаванні каменнага вугалю.

Чадны газ — бясколерны ядавіты газ, прадукт няпоўнага акіслення вугляроду; вокіс вугляроду.

Даць газу гл. даць.

Збавіць газ гл. збавіць ​1.

На поўным газе — на самай вялікай скорасці.

[Фр. gaz.]

газ ​2, ‑у, м.

Лёгкая шаўковая празрыстая тканіна.

[Фр. gaze.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)