закансервава́ць, ‑рвую, ‑рвуеш, ‑рвуе; зак., што.
1. Падвергнуць кансерваванню, зрабіць кансерваваным. Закансерваваць вішні. Закансерваваць кроў.
2. Часова прыпыніць будаўніцтва, дзейнасць чаго‑н.; паставіць на кансервацыю. Закансерваваць будаўніцтва. Закансерваваць завод.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паружаве́лы, ‑ая, ‑ае.
Які паружавеў. На верхавіне густалістай вішні, усыпанай зялёнымі з паружавелымі бакамі ягадамі, сядзеў шпак і весела пасвістваў. Сіняўскі. Жанчына выйшла з паружавелым тварам і павесяле[л]ымі вачыма. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крэ́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм. Тое, што і крактануць. А калі потым ён выпіў і сам, то ад здавальнення моцна крэкнуў — гарэлка, наліўка на вішні, была дужа добрая. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расцвісці́, -цвіту́, -цвіце́ш, -цвіце́; -цвіцём, -цвіцяце́, -цвіту́ць; расцві́ў, -віла́, -ло́; -цвіці́; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыцца цветам, кветкамі; распусціцца.
Расцвілі вішні.
2. перан. Дасягнуць росквіту фізічных і духоўных сіл.
Дзяўчына расцвіла.
3. перан. Дасягнуць высокага развіцця, працвітання.
Талент пісьменніка расцвіў.
|| незак. расцвіта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. расцвіта́нне, -я, н. і ро́сквіт, -у, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цвет, -у, М цве́це, м.
1. зб. Кветкі на раслінах і дрэвах у перыяд цвіцення.
Цвету было многа на яблыні, а яблыкаў няма.
Ліпавы ц. лечыць прастуду.
2. Час цвіцення.
Здарылася гэта, калі вішні былі ў цвеце.
3. перан., чаго. Лепшая, перадавая частка чаго-н.
Ц. моладзі.
4. перан. Росквіт сіл, гады маладосці.
Памёр у цвеце сіл.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пачырване́ць сов.
1. (стать красным) покрасне́ть; заале́ть, заале́ться;
ві́шні ~не́лі — ви́шни покрасне́ли;
2. (покрыться румянцем) покрасне́ть, побагрове́ть; (мгновенно — ещё) вспы́хнуть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рассы́паць, -плю, -плеш, -пле; -паны; зак.
1. што. Высыпаць, раскідаць, рассеяць па паверхні.
Р. вішні.
Р. грыбы.
2. што. Насыпаючы, размеркаваць, размясціць.
Р. бульбу ў два мяхі.
3. перан., каго-што. Размясціць уроскідку на якой-н. прасторы.
Р. роту ўздоўж дарогі.
|| незак. рассыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. рассыпа́нне, -я, н. і рассы́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 2 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
санцапёк, ‑у, м.
Месца, дзе моцна прыпякае сонца. На санцапёку даспяваюць вішні І на шчацэ густога соку след. Грахоўскі. Заўважыла [Лёля] на грудочку за дарогай, на самым санцапёку, кусты рамонку, якія ўжо расцвілі, і вельмі здзівілася. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заглядзе́нне, ‑я, н.
Разм. Пра што‑н. прыгожае, такое, чым можна залюбавацца. — Гэта вішні мае зацвілі. Ну, верыце, заглядзенне адно! Адцвілі, а завязі на кожнай галінцы, нібы каралі хто нанізаў. Жычка.
•••
На заглядзенне — так, што можна залюбавацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наспе́ць I сов., прям., перен. назре́ть;
ві́шні ўжо ~пе́лі — ви́шни уже́ назре́ли;
пыта́нне ~пе́ла — вопро́с назре́л
наспе́ць II сов., обл. насти́чь, насти́гнуть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)