Вы́цяжка ’суцэльныя загатоўкі для ботаў’ (Інстр. I, Янк. II), выцяжкі ’тс’ (Сцяшк.). Рус. вы́тяжка, укр. ви́тяжка ’тс’. Да выцягваць (гл. цягаць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выдзіра́ць ’выдзіраць, вырываць, выцягваць’ (БРС, Касп., Яруш., Бяльк.); ’упершыню апрацоўваць участак зямлі’ (Выг. дыс., палес.), выдзіра́цца ’насміхацца, дражніцца’ (Шатал.). Гл. драць, дзерці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гарну́ць, гарну́, го́рнеш, го́рне; гарні́; незак., каго-што.
1. Выцягваць, выграбаць што-н. дробнае, збіраючы ў адно месца.
Г. бульбу з печы.
2. перан. Набываць надта многа чаго-н. для сябе; прагна хапаць.
Ён горне да сябе ўсё.
3. Пяшчотна прыхіляць, туліць да сябе.
Маці гарнула сына да грудзей.
Ведаю, куды ты горнеш (перан.: схіляеш думку, справу).
4. Прыцягваць, прывабліваць (разм.).
Тэатр гарнуў і вабіў моладзь.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́свобождать несов. вызваля́ць; (от чего-л. стесняющего) выслабаня́ць, аслабаня́ць; (вынимать) выма́ць; (вытаскивать) выця́гваць; (опоражнивать) апаражня́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
багаві́нне, ‑я, н.; зб.
Разм. Водарасці. Час ад часу на лёску намотвалася зялёнае багавінне, паплаўкі ападалі на дно; прыходзілася выцягваць вуды. Савіцкі. Даніла адаткнуў калочак з дна каша, высыпаў у торбу рыбу і, выцягваючы з багавіння ногі, стаў выбірацца на сухое. Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыжы́ліць, прыжы́ліваць ’прыгнятаць, уціскаць; настойваць зрабіць што-небудзь звыш моцы’ (Нас.). Да жы́ліць ’прымушаць; гвалтоўна патрабаваць, выцягваць’, зваротнае жы́ліцца (гл.), якія працягваюць прасл. *žiliti (sę) ’напружваць жылы’ → ’натужвацца’ < *žila, гл. жы́ла.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выдвига́ть несов.
1. высо́ўваць; (вытягивать — ещё) выця́гваць;
выдвига́ть я́щик из стола́ высо́ўваць (выця́гваць) шуфля́ду са стала́;
2. перен. (выделять) выстаўля́ць, ста́віць, высо́ўваць;
выдвига́ть вопро́с выстаўля́ць (ста́віць) пыта́нне;
3. перен. (предлагать к избранию) вылуча́ць;
выдвига́ть кандидату́ру вылуча́ць кандыдату́ру;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ута́скивать несов.
1. (уносить) сця́гваць; (тащить) цягну́ць; (вытаскивать) выця́гваць; (оттаскивать) адця́гваць; (затаскивать) заця́гваць;
2. (красть) разг. цягну́ць, кра́сці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вы́пруціць, вы́пруціць ногі ’выцягнуць ногі, памерці’ (Янк. БФ), вы́пруціцца ’выцягнуцца, як прут’ (Янк. Мат.); ’памерці’ (Касп., Шат., Янк. III, Інстр. III). Укр. випру́чувати ’звальняць, вырываць (руку), выцягваць (палку, дубец)’, польск. wyprętować ’выцягнуцца, як прут’. Гл. апруцянець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выкола́чивать несов.
1. выбіва́ць;
2. перен. (получать путём принуждения) разг. выця́гваць;
3. перен. (зарабатывать) прост. выганя́ць, выбіва́ць; см. вы́колотить;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)