штыб, ‑у, м.

Спец. Дробны ці здробнены каменны вугаль. Вугальны штыб.

[Ад ням. Staub — пыл.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вуглясо́с, ‑а, м.

Агрэгат, пры дапамозе якога перапампоўваецца вугаль, здабыты гідраўлічным спосабам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пластавы́, ‑ая, ‑ое.

Які сустракаецца ў прыродзе ў выглядзе пластоў. Пластавы вугаль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слаявы́, ‑ая, ‑ое.

Які сустракаецца ў прыродзе ў выглядзе пластоў. Слаявы вугаль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вугле...¹ (а таксама вугля...¹), Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па знач. слову «вугаль», напр.: вуглездабыча, вуглеабпальванне; пішацца «вугле...», калі другая частка слова мае націск не на першым складзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

драўні́нны, ‑ая, ‑ае.

Атрыманы з дрэва, драўніны. Драўнінная смала. Драўнінны вугаль. Драўнінны спірт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пылападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які мае выгляд пылу; вельмі дробны. Пылападобны пясок. Пылападобны вугаль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рубі́ць², рублю́, ру́біш, ру́біць; ру́блены; незак., што.

1. Будаваць з дрэва, бярвення будынак (спец.).

Р. зруб.

2. Са словамі «вугаль», «руда» і пад.: здабываць.

|| наз. ру́бка, -і, ДМ -бцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Мілёр ’вугаль для кузні’ (Ян.), мі́ляр ’доўгі капец дрэва, закрытага зямлёй, з якога выпальвалі дрэўны вугаль’ (усх.-палес., Лучыц-Федарэц), мазыр. мулёры ’печ, у якой выпальвалі дрэўны вугаль’ (Іванова, «Рэгіян. традыцыі ва ўсх.-слав. мовах…», Гомель, 1980). З польск. mielerz, milerz ’касцёр бярозавых дроў, які выпальвалі ў яме’ (> прозвішча Мележ). Параўн. таксама чэш., miliž, славац. mila (< ням. Meiler), якое з лац. mīliārium ’тысяча кавалкаў, напр., пален’ — адзінка ліку (Махэк₂, 363). Гл. таксама мы́ляр.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

раздрабні́ць, -рабню́, -ро́бніш, -ро́бніць; -ро́бнены; зак., што.

1. Зрабіць дробным, больш дробным; раскрышыць.

Р. вугаль.

2. Раздзяліць на часткі, групы; расчляніць.

Р. сілы праціўніка.

|| незак. раздрабня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. раздрабне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)