Verbum

за́мчышча, ‑а, н.

Месца, дзе стаяў замак. На вялікім замчышчы, дзе калісьці стаяў сярэдневяковы замак, узвышаюцца дзве напаўразбураныя высокія вежы, ад якіх дыхае сівой мінуўшчынай. С. Александровіч.

тура́, ‑ы, ж.

Разм. Шахматная фігура, якая мае форму вежы; ладдзя ​². Каля каробкі пажарнага дэпо з вежаю, што нагадвала шахматную туру, размясціўся цэлы партызанскі лагер. Карпаў.

[Фр. tour ад лац. turris — вежа.]

чатырохку́тны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і чатырохвугольны. Мала народу варушылася ў той дзень на чатырохкутнай плошчы. Караткевіч. На вяршыню высокай чатырохкутнай вежы апусціўся бусел. В. Вольскі.

перажагна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Уст. Перахрысціцца (у 1 знач.). Чалавек перажагнаўся на далёкія .. вежы з крыжамі, павольна абцёр рукавом з ілба пот і ўзяўся за работу. Чорны.

ладдзя́ ​¹, ‑і, ж.

Уст. Вялікая парусная ці вёславая лодка.

ладдзя́ ​², ‑і, ж.

Шахматная фігура ў форме вежы, якая ходзіць удоўж і поперак дошкі па прамой; тура.

аса́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да асады ​¹ (у 1 знач.), звязаны з асадай. Асаднае становішча. Асадны рэжым. // Прызначаны для асады. Асадная артылерыя. Асадныя вежы.

•••

Асадныя сяляне гл. селянін.

бо́мкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Адзывацца звонкім гулам (пра звон, гадзіннік і пад.). Звон, нібыта на хаўтуры, засмучона з вежы бомкаў... Дубоўка. // Звонка гусці. У палісадніку працавіта бомкаў чмель. Лынькоў.

градзі́рня, ‑і, ж.

1. Спецыяльнае збудаванне для згушчэння саляных раствораў выпарэннем вады.

2. Халадзільнік у выглядзе вежы для ахаладжэння гарачай вады. Ля новага будынка электрастанцыі дабудоўвалі градзірню для ахаладжэння адпрацаванай вады. Карпюк.

муэдзі́н, ‑а, м.

Служыцель пры мячэці, які з высокай вежы — мінарэта — прызывае веруючых на малітву. На чатырохкутным мінарэце бліжэйшай ад нас мячэці з’явіўся раптам муэдзін, хударлявы стары з сівой казлінай барадою. В. Вольскі.

[Араб. múaddin.]

пашарпа́цца, ‑аецца; зак.

Знасіцца, абадрацца ў выніку працяглага або нядбайнага карыстання, нашэння. Партфель пашарпаўся. □ Вокны [касцёла] вузкія ды высокія — гэта добра, вежы можна ўкараціць, зняць, верхавінкі, рэбры на іх відаць, бляха ўжо добра пашарпалася. Лобан.