◎ *Патра́ўна, потраўно ’крута (асадзіць касу)’ (ТС). З пад траву — тады каса рэжа траву ніжэй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адслаі́ць, ‑слаю, ‑слоіш, ‑слоіць; заг. адслаі; зак., што.
Аддзяліць слаямі; прымусіць асесці, асадзіць слаямі. Адслаіць кару. Адслаіць рэчыва з раствору.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
обра́мить сов.
1. (вставить в рамку) разг. асадзі́ць, апра́віць;
2. (вставить рамы) уста́віць ра́мы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
осади́тьI сов.
1. (подвергнуть осаде) воен. аблажы́ць, абкружы́ць; асадзі́ць;
2. перен. (окружить) акружы́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аса́джваць
I несов.
1. (крепко надевать на древко) наса́живать; (прикреплять к рукоятке — ещё) приса́живать;
2. (вставлять в оправу) оправля́ть, обрамля́ть;
3. (ставить косяки в окна, двери) устана́вливать;
1-3 см. асадзі́ць I
II несов.
1. в разн. знач. оса́живать;
2. разг. (ударом) сва́ливать;
1, 2 см. асадзі́ць II
III несов., воен. осажда́ть; см. асадзі́ць III
IV несов. (раствор) осажда́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пааса́джваць сов. (о многом)
1. насади́ть; присади́ть;
2. опра́вить, обра́ми́ть;
3. установи́ть;
1-3 см. асадзі́ць I
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спыніць, супыніць, прыпыніць, стрымаць, затрымаць, суняць, асадзіць
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Прыціна́ць ’спыняць’, ’перасякаць (дарогу)’ (Нас.), ’прыпыняць’ (Байк. і Некр.), ’ціснуць (аб цеснай вопратцы, абутку)’ (Нас.), прыця́ць ’заціснуць, прыціснуць; затаіць, захаваць’, ’рабіць рэзкія папрокі, дакаранні’ (Нас.). Сюды ж прыціна́цца ’знаходзіць прыстанішча, прытулак’; ’абапірацца; прысесці для адпачынку’ (Гарэц.), рус. смал. притина́ться ’жыць у нечым доме, выпадкова прыбіўшыся’. Да цяць (гл.); разнастайнасць значэнняў пры першапачатковым ’абразаць, падразаць’ тлумачыцца далейшым развіццём семантыкі ў бок ’абмежаваць (у руху)’, ’асадзіць’, ’сціснуць’ і пад.; параўн. Гарачава, ОЛА, Исследов., 1994–1996, 210–216; ЕСУМ, 4, 584.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аса́джванне I ср.
1. наса́дка ж., приса́дка ж.;
2. опра́вка ж.; обрамле́ние;
3. устано́вка ж.;
1-3 см. асадзі́ць I
аса́джванне II ср. оса́живание; см. аса́джваць II 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыса́да 1 ’тронкі ў нажа, мяча і пад.; ложа ў стрэльбе; насадка (касы, сякеры і пад.)’ (Нас., Байк. і Некр., Яруш.), прыса́дка ’насадка (касы, сякеры і пад.)’ (Байк. і Некр.), пріса́да ’ложа стрэльбы’ (Бяльк.). Ад прысадзі́ць ’асадзіць, уставіць’ да садзі́ць (гл.); параўн. у іншых славянскіх мовах з блізкімі значэннямі: рус. дыял. приса́дка ’прымацоўванне, накладанне; асаджванне’, польск. przysada ’аздоба’ і г. д.
Прыса́да 2 ’выгода, прыволле’ (ТС), ст.-бел. присадъ ’сядзіба’, укр. приса́да ’тс’. Відаць, семантычнае развіццё прыса́да, прыса́ды ’дрэва ўздоўж дарогі, алея; насаджэнні’ (гл.), або ад прысадзі́ць ’пасадзіць каля чаго- ці каго-небудзь’ (Нас.), параўн.: его прысада хороша, удобства кругом (ТС), што дае падставы вывесці першаснае значэнне ’размяшчэнне, пасяленне’. Гл. аса́да.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)