адагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак., што.
1. Выпрастаць (што‑н. загнутае). Адагнуць прабой.
2. Згінаючы, адхіліць убок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адмалі́ць, ‑малю, ‑моліш, ‑моліць; зак., што.
Маленнем спрабаваць выпрасіць у бога дараванне, адхіліць (бяду, грэх і пад.). Адмаліць грахі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
правалі́ць, -алю́, -а́ліш, -а́ліць; -а́лены; зак.
1. што. Праламаць, абрушыць.
П. падлогу.
2. што. Загубіць якую-н. справу (разм.).
П. мерапрыемства.
3. каго-што. Адхіліць, адвесці (разм.).
П. каго-н. на экзамене (паставіць нездавальняючую ацэнку).
|| незак. права́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. права́л, -у, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вадзя́га ’вадзяны’ (Мат. Гом.). Да вадзі́ць 1, калі меркаваць па выразу «павадзіў мяне вадзяга па балоту». Сувязь з вада трэба адхіліць яшчэ і таму, што словаўтваральная мадэль з суфіксам ‑ага з’яўляецца аддзеяслоўнай; параўн. туляга, бадзяга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адгарну́ць, -гарну́, -го́рнеш, -го́рне; -гарні́; -го́рнуты; зак., што.
1. Адгрэбці, адсунуць убок.
А. попел.
2. Адхіліць, адвесці ўбок, адсунуць.
А. валасы.
3. Разгарнуць, адкрыць (кнігу, сшытак і пад.); павярнуць з аднаго боку на другі, перагарнуць (старонку, ліст і пад.).
А. лісток календара.
|| незак. адго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
отве́ргну́ть сов. (что-л.) адхілі́ць, адкі́нуць; не прыня́ць; (кого-л.) вы́рачыся; не прызна́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адхіну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.
1. Адхіліць, адсланіць (тое, чым захінута што‑н.). Ліпачка павярнулася да акна, трошачкі адхінула фіранку і глядзіць, углядаецца ў месячную ноч. Сабаленка. На Эльбрусе з белых дзвюх вяршыняў Раніца зняла смугі пялёнку, Быццам бы з грудзей сваіх Дзяўчына Адхінула прасціну спрасонку. Аўрамчык.
2. Адхіліць, адвесці ўбок. Пётра разумее, што трэба ўзняцца, узяць вілкі і выняць з печы чыгун з вадою, але не можа адхінуць далоні ад скроняў. Галавач. А Сымонка, як прыкуты, Не мог пальцам зварухнуць, Не мог гэтых чараў путы Ні разбіць, ні адхінуць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
отстрани́ть сов.
1. адхілі́ць, мног. паадхіля́ць; (отодвинуть) адсу́нуць, мног. паадсо́ўваць; (оттолкнуть) адштурхну́ць, мног. паадшту́рхваць, адпіхну́ць, адапхну́ць, мног. паадпіха́ць, паадпі́хваць;
2. (от должности) зво́льніць, мног. пазвальня́ць, зняць, мног. пазніма́ць (з паса́ды); (от участия в чём-л.) адхілі́ць, мног. паадхіля́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аджагна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Уст. Ва ўяўленні рэлігійных людзей — жагнаючыся, адхіліць ад сябе якую‑н. бяду, непрыемнасць, адагнаць нячыстую сілу; адхрысціцца. Аджагнацца ад злога духа. □ Не аджагнаўся ты [Мазыр] крыжам, не зратаваўся спарышом ні ад пакуты, ні ад слёз, якія даў няўмольны лёс! Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неадхі́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, якога нельга адхіліць, якога немагчыма пазбегнуць. Ужо два тыдні як над сялом павіс нейкі страх і трывога, чаканне чагосьці страшнага і неадхільнага. Колас.
2. Пастаянны, неадступны. Папярэдзіць, адгарадзіць гэтую крыштальную чысціню ад усяго бруднага раптам стала для мяне неадхільным клопатам. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)